Φάλαινα μπελούγκα – Το καναρίνι της θάλασσας
Φάλαινα μπελούγκα – Το καναρίνι της θάλασσας
Η φάλαινα μπελούγκα ή λευκή φάλαινα ( Delphinapterus leucas ) είναι ένα αρκτικό και υπό-αρκτικό κητοειδές. Αυτό το θαλάσσιο θηλαστικό αναφέρεται κοινώς ως “καναρίνι της θάλασσας” εξαιτίας της υψηλής συχνότητας ήχων που παράγει.
Έχει προσαρμοστεί στη ζωή στην Αρκτική, έτσι έχει ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από άλλα κητώδη. Μεταξύ αυτών είναι το ολόλευκο χρώμα της και η απουσία ραχιαίου πτερυγίου. Οι αρσενικές φάλαινες beluga είναι μεγαλύτερες από τις θηλυκές.
Τα αρσενικά μπορούν να φτάσουν σε μήκος τα 5,5 μέτρα ενώ τα θηλυκά φτάνουν μέχρι τα 4,1 μέτρα. Τα αρσενικά ζυγίζουν μεταξύ 1.100 και 1.600 κιλών ενώ τα θηλυκά μεταξύ 700 και 1.200 κιλών. Το 40-50% του σωματικού τους βάρους είναι λίπος. Το λίπος σχηματίζει ένα στρώμα που καλύπτει όλο το σώμα εκτός από το κεφάλι και μπορεί να είναι μέχρι και 15 cm σε πάχος.
Η χαρακτηριστική προεξοχή στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού της συνδέεται με την επικοινωνία της φάλαινας, αφού εδώ βρίσκεται το βιο-σόναρ ή σύστημα ηχο-εντοπισμού του ζώου. Μάλιστα, η μπελούγκα έχει την μοναδική ικανότητα να αλλάζει το σχήμα του “πεπονιού”, όπως λέγεται το εξόγκωμα αυτό, κατά τη βούλησή της.
Οι αλλαγές στο σχήμα έχουν πιθανότατα ως αποτέλεσμα την αλλαγή του μεγέθους, της μορφής, της κατεύθυνσης και της σύνθεσης των ηχο-μηνυμάτων. Το εξόγκωμα περιέχει λιπώδη ιστό και η φάλαινα αλλάζει το σχήμα του φυσώντας αέρα στους παραρρινίους κόλπους.
Ακόμα ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της μπελούγκας είναι ότι μπορεί να κουνάει το κεφάλι της πλευρικά χωρίς να χρειάζεται να περιστρέψει το σώμα της.
Η θηλυκή, μετά από περίοδο κύησης 12-14,5 μηνών, γεννά ένα μικρό με μήκος περίπου 1,5 μέτρα και βάρος 80 κιλά, κάθε τρία χρόνια. Το μικρό, που έχει γκρι χρώμα, είναι σε θέση να κολυμπήσει δίπλα στη μητέρα του αμέσως μόλις γεννηθεί.
Οι μπελούγκες κολυμπούν αργά, συχνά με ταχύτητα 3-9 χλμ. την ώρα. Σε αντίθεση με τα περισσότερα κητοειδή, είναι σε θέση να κολυμπούν προς τα πίσω. Κολυμπούν στην επιφάνεια μεταξύ 5% και 10% του χρόνου τους, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο κολυμπούν σε βάθος επαρκές για να καλύψει το σώμα τους. Δεν πηδούν έξω από το νερό, όπως κάνουν τα δελφίνια και οι όρκες. Καταδύονται σε βάθη 20 μέτρων, αν και μπορούν να καταδυθούν και σε μεγαλύτερα βάθη. Το μεγαλύτερο βάθος που έχει καταγραφεί είναι 872 μέτρα.
Οι μοναδικοί φυσικοί θηρευτές των λευκών φαλαινών είναι η πολική αρκούδα και η φάλαινα όρκα. Η φαλαινοθηρία (για το κρέας, το λίπος και το δέρμα τους), η μόλυνση του περιβάλλοντος και διάφορα παθογόνα αίτια (ιοί, βακτήρια, μύκητες) αποτελούν επιπλέον απειλές για τον πληθυσμό τους. Το είδος από το 2008 θεωρείται “σχεδόν απειλούμενο”.
Η μπελούγκα είναι ένα από τα λίγα είδη φαλαινών σε ενυδρεία και σε θαλάσσια πάρκα σε όλη τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία. Το λευκό χρώμα της και οι εκφράσεις του προσώπου της κάνουν την λευκή φάλαινα ιδιαίτερα δημοφιλή στους επισκέπτες.
Οι περισσότερες αλιεύονται στο φυσικό τους περιβάλλον, αφού προσπάθειες αναπαραγωγής τους σε συνθήκες αιχμαλωσίας δεν είχαν επιτυχία. Αξιοσημείωτη είναι η ικανότητα της αρσενικής μπελούγκα να μιμηθεί την ανθρώπινη φωνή.
Σε κατάσταση αιχμαλωσίας, μιμείται το πρότυπο της ανθρώπινης ομιλίας, αρκετές οκτάβες χαμηλότερα από τις κλήσεις των φαλαινών. Αλλά και στο φυσικό τους περιβάλλον είναι γνωστό ότι ακούγονται σαν παιδιά που φωνάζουν.
Πηγή