Χιόνια και οδήγηση: 10 οδηγίες για ασφαλή οδήγηση σε πάγο και χιόνια – Το μεγάλο λάθος που κάνουν οι περισσότεροι οδηγοί

Η ασφαλής οδήγηση στο χιόνι είναι εφικτή στην Ελλάδα, αρκεί οι οδηγοί να είναι προσεκτικοί και να ακολουθήσουν κάποιες οδηγίες.

Μπορεί οι περισσότεροι Έλληνες οδηγοί να δυσκολεύονται με την οδήγηση στο χιόνι, υπάρχουν όμως σημαντικά στοιχεία που συνθέτουν το παζλ της ασφαλούς οδήγησης σε πάγο και χιόνια.

1. Προετοιμασία αυτοκινήτου

Δεν πας ποτέ στο χιόνι χωρίς αλυσίδες και κατάλληλα γάντια. Αρκεί βεβαίως να γνωρίζεις, ότι περνιούνται στους κινητήριους τροχούς (στα 4Χ4 ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή) και γνωρίζεις πώς μοντάρονται. Και βέβαια, μετά από κάθε χρήση ξεπλένουμε και ξεμπλέκουμε τις αλυσίδες και τις τοποθετούμε σε σημείο άμεσης πρόσβασης στον χώρο αποσκευών.

2. Να βλέπουμε και να μας βλέπουν

Πριν ξεκινήσουμε καθαρίζουμε καλά το αυτοκίνητο και αφαιρούμε το χιόνι, που ενδέχεται να έχει μαζευτεί στην οροφή και στα καπό. Επίσης οδηγούμε πάντα με τα μεσαία φώτα (ούτε τα μικρά στάσης ούτε και τους προβολείς) και μόνον σε περιπτώσεις πολύ περιορισμένης ορατότητας χρησιμοποιούμε τα φώτα ομίχλης.

3. Όχι γκάζια και απότομα φρένα

Το ολισθηρό οδόστρωμα απαιτεί ομαλές επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, άρα αποφεύγουμε δια ροπάλου το απότομο γκάζι ή φρένο. Ειδικά στις εκκινήσεις, προσπαθούμε να ξεκινήσουμε με πολύ απαλό γκάζι και με δευτέρα αντί πρώτης, για να μην σπινάρουν οι τροχοί του αυτοκινήτου. Οι παλιοί λέγανε, ότι πατάς τα πεντάλ του γκαζιού και των φρένων προσεκτικά, σαν να βρίσκεται κάτω από αυτά ένα αβγό και δεν θέλεις να το σπάσεις.

4. Προσπαθούμε να προβλέψουμε

Σε χιόνι και πάγο πολλαπλασιάζονται οι απαιτούμενες αποστάσεις ακινητοποίησης του οχήματος. Αυτό σημαίνει ότι οφείλουμε να βλέπουμε πιο μακριά από τη μύτη μας, δηλαδή πολύ πιο μπροστά από ό,τι συνήθως και να διατηρούμε τρεις έως τέσσερις φορές μεγαλύτερες αποστάσεις από ό,τι με στεγνή άσφαλτο.

5. Απαλές κινήσεις στο τιμόνι

Οι κινήσεις του τιμονιού πρέπει να είναι απαλές και με τη σωστή δοσολογία και πάντα προς το σημείο που θέλουμε να κατευθυνθούμε. Αν δούμε, ότι το όχημα δεν υπακούει, αποσυμπλέκουμε ώστε να το κάνουμε καλύτερα ελεγχόμενο σε αυτές τις συνθήκες. Αν αρχίσει και γλιστρά το αυτοκίνητο, π.χ. με το πίσω μέρος του προς τα δεξιά, τότε στρίβουμε με μικρές γωνίες τιμονιού προς την πλευρά της ολίσθησης, δηλαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση προς τα δεξιά. Κρατάμε πάντα το τιμόνι και με τα δύο χέρια και φρενάρουμε πολύ μαλακά, αν χρειαστεί.

6. Όχι βιασύνες

Σε αντίξοες καιρικές συνθήκες χρειάζεται περισσότερος χρόνος από το συνηθισμένο, για να φτάσετε στον προορισμό σας. Αυτό σημαίνει, ότι ξεκινούμε κι εμείς νωρίτερα, ενώ δεν εκνευριζόμαστε με τα εμπόδια που θα βρούμε μπροστά μας. Αποφεύγουμε επίσης να κόβουμε δρόμο από γνωστές «καβάτζες», αν πρόκειται για μικρούς δρόμους επειδή παγώνουν ευκολότερα και δεν περνούν από εκεί συνήθως τα εκχιονιστικά μηχανήματα. Αρα προτιμούμε τις κύριες οδικές αρτηρίες.

7. Δεν πατάμε στα χνάρια

Αν δεν έχει καθαριστεί ο δρόμος, επιλέγουμε να οδηγήσουμε πάνω στο φρέσκο χιόνι και όχι στα ίχνη των τροχών άλλων αυτοκινήτων. Το χιόνι που έχει πατηθεί από άλλα οχήματα, συμπιέζεται και γίνεται γρήγορα πάγος οπότε γλιστρά πολύ περισσότερο.

8. Μόνο υαλοκαθαριστήρες

Σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες παγώνει ακαριαία το νερό από τα πιτσιλιστήρια όταν πέφτει στο κρύο παρμπρίζ και δημιουργείται ένα φιλμ πάγου. Δουλεύουμε λοιπόν μόνον με τους υαλοκαθαριστήρες και όχι με το νερό για το παρμπρίζ, ακόμη και αν διαθέτει αρκετό αντιψυκτικό ώστε να μην παγώνει.

9. Φτάνοντας στον προορισμό μας

Στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες δεν τραβάμε χειρόφρενο, αν πρόκειται να μείνει το όχημα ακινητοποιημένο για ώρες, επειδή κινδυνεύει να κολλήσει. Σε αυτή την περίπτωση ασφαλίζουμε το όχημα βάζοντας όπισθεν ή πρώτη (ανάλογα με την κλίση και τη φορά κύλισης) και χρησιμοποιούμε όπου κρίνουμε τάκους. Επίσης σηκώνουμε και τους υαλοκαθαριστήρες ψηλά, για να μην παγώσουν και κολλήσουν στο παρμπρίζ.

10. Χειμερινή περιποίηση

Το αλάτι κάνει κακό στις λαμαρίνες του αυτοκινήτου, γι αυτό πλένουμε το όχημα στην πρώτη ευκαιρία ώστε να φύγει από πάνω του. Επίσης ελέγχουμε την κατάσταση της μπαταρίας από ειδικό ηλεκτρολόγο, επειδή ταλαιπωρείται πολύ στο κρύο και έχουμε σε συγκεκριμένα σημεία έναν ξύστη πάγου, τις –καθαρές- αλυσίδες, τα γάντια και έναν φακό με γεμάτες μπαταρίες. Στον εξοπλισμό μας πρέπει να περιλαμβάνεται και ένα γιλέκο με φωσφορίζουσες επιφάνειες, ώστε να φαινόμαστε από μακριά.

Ασφαλής οδήγηση στο χιόνι μόνο με αντιολισθητικές αλυσίδες

Σε περίπτωση που ένα αυτοκίνητο κινείται σε περιοχή που απαιτείται η τήρηση αντιολισθητικών μέσων, χωρίς τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, το πρόστιμο είναι 80 ευρώ, ενώ αν το όχημα δεν είναι εφοδιασμένο με τις ζώνες ασφαλείας που προβλέπονται το πρόστιμο είναι 200 ευρώ.

Η τοποθέτηση αντιολισθητικών αλυσίδων χιονιού στο αυτοκίνητο είναι κρίσιμη για την ασφαλή μετακίνηση εν μέσω της κακοκαιρίας. Χρειάζεται να έχει ενημέρωση από πριν και μάλιστα να δοκιμάσετε να βάλετε τις αλυσίδες, προτού βρεθείτε στα δύσκολα όταν έχει χιόνια.

Οι αλυσίδες είναι απαραίτητες σε δύσκολες καιρικές συνθήκες με χιονόπτωση. Αν δεν το κάνετε, τότε κινδυνεύετε να μείνετε με «κολλημένο» το αυτοκίνητο στο χιόνι. Αυτό στην καλύτερη περίπτωση. Γιατί στα χιόνια, η συμπεριφορά του αυτοκινήτου αλλάζει και ο μεγάλος κίνδυνος είναι το ατύχημα. Κυκλοφορούν άλλωστε πολλά βίντεο στις ειδήσεις με μικρά ή μεγάλα ατυχήματα στα χιόνια, ιδιαίτερα μέσα σε πόλεις.

Οι αλυσίδες, λοιπόν, κρίνονται απαραίτητες προκειμένου να κινηθείτε με ασφάλεια και να φθάσετε στον προορισμό σας. Οι αλυσίδες χιονιού τοποθετούνται πάντοτε στους κινητήριους τροχούς. Δηλαδή, μπροστά αν είναι προσθιοκίνητο το αυτοκίνητο και πίσω αν είναι πισωκίνητο.

Στα τετρακίνητα οχήματα προτείνεται να τοποθετούνται στους εμπρός κατευθυντήριους τροχούς, ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερος έλεγχος. Ωστόσο, αν είστε κάτοχος τετρακίνητου αυτοκινήτου, καλύτερα είναι να συμβουλευτείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Δείτε τι γράφει ακριβώς το βιβλιαράκι του αυτοκινήτου σας.

Ασφαλής οδήγηση στο χιόνι και τον πάγο ακολουθώντας τα παρακάτω tips 

Προετοιμάζουμε κατάλληλα το αυτοκίνητο

Μειώνουμε ταχύτητα

Ανάβουμε τα φώτα ομίχλης

Ελέγχουμε συνεχώς τον δρόμο για σημεία με πάγο

Δεν κινούμαστε σε απάτητους δρόμους

Ετοιμάζουμε ένα kit επιβίωσης

Αποφεύγουμε τις άσκοπες μετακινήσεις

Τύποι αντιολισθητικών αλυσίδων

Προσέχουμε να αγοράζουμε αλυσίδες με βάση το όχημά μας και τις διαστάσεις των ελαστικών και της ζάντας. Ο σκοπός είναι να ταιριάζουν τέλεια και να «αγκαλιάζουν» σωστά τους τροχούς.

Απλές – παραδοσιακές αλυσίδες χιονιού

Οι απλές – παραδοσιακές αλυσίδες χιονιού είναι οι πιο συνηθισμένες. Καθορίζονται από το πάχος των κρίκων τους και συναντάμε συνήθως στο εμπόριο 3 κατηγορίες: αλυσίδες των 12 mm, των 10mm και των 9mm.

Οι αλυσίδες των 10mm και 9mm προορίζονται για τα επιβατικά όπου η ανάρτηση έχει βελτιωθεί, για χαμηλωμένα οχήματα και για οχήματα με ελαστικά χαμηλού προφίλ.

Οι αλυσίδες των 12mm είναι πιο αποτελεσματικές από τις προηγούμενες μιας και διεισδύουν περισσότερο στο χιόνι και συνεπώς προσφέρουν καλύτερη πρόσφυση.

Για τις παραπάνω κατηγορίες αλυσίδων υπάρχουν τύποι αλυσίδων που σφίγγουν και τεντώνουν αυτόματα χωρίς να χρειάζεται να τις ελέγχουμε συνέχεια και άλλες οι οποίες θέλουν συχνό έλεγχο και τέντωμα κατά διαστήματα.

Οι αλυσίδες τα τελευταία χρόνια έχουν εξελιχθεί αρκετά και δεν χρειάζεται πια να κυλίσουμε το αυτοκίνητο πάνω τους ή ακόμα και να χρησιμοποιήσουμε κάποιο γρύλο για να σηκώσουμε το αμάξι.

Η τοποθέτηση τους είναι σχετικά εύκολη αλλά είναι σημαντικό να τις έχουμε δοκιμάσει από πριν και να είμαστε εξοικειωμένοι με την τοποθέτηση τους.

Πλεονεκτήματα: απόδοση, αξιοπιστία, χαμηλό κόστος αγοράς

Μειονεκτήματα: πιο χρονοβόρα διαδικασία τοποθέτησης, ενδεχόμενη απώλεια ή ζημιά στο όχημα μας σε κακή εφαρμογή τους, θορυβώδης λειτουργία

Αλυσίδες χιονιού – Τύπου κουβέρτας

Οι αλυσίδες τύπου κουβέρτας είναι κατασκευασμένες από ανθεκτικό ύφασμα ειδικής σχεδίασης το οποίο αυξάνει την τριβή στο χιόνι και στον πάγο.

Είναι ιδανικές για οδήγημα σε μαλακό χιόνι και σίγουρα πιο βολικές και πιο εύχρηστες από τις αλυσίδες. Αγκαλιάζουν το τροχό με ελαστικό τρόπο και τοποθετούνται μέσα σε λίγα λεπτά.

Χρησιμοποιούνται ευρέως σε αυτοκίνητα σπορ με μεγάλες ζάντες και χαμηλοπρόφιλα ελαστικά, ενώ ο μόνος περιορισμός είναι ότι πρέπει να πατούν πάνω σε χιόνι διαφορετικά φθείρονται πολύ εύκολα.

Πλεονεκτήματα: ευκολία τοποθέτησης, απόδοση σε χιόνι και πάγο, μειωμένος θόρυβος

Μειονεκτήματα: γρηγορότερη φθορά ενώ σχίζονται πολύ εύκολα εάν χρησιμοποιηθούν εκτός πάγου ή χιονιού.

Αλυσίδες χιονιού – Τύπου αράχνης

Οι αλυσίδες τύπου αράχνης είναι οι πιο ακριβές και πιο καλές αλυσίδες που μπορεί να βρει κάποιος στην αγορά. Συνδυάζουν τα οφέλη των απλών αλυσίδων και των αλυσίδων τύπου κουβέρτας.

Απαιτούν μια προεργασία από το σπίτι και προσεχτικό διάβασμα των οδηγιών χρήσης και εγκατάστασης μιας και πιάνουν επάνω στη ζάντα σε ειδικό μπουλόνι ή πιάτο που τοποθετείται στην αρχή.

Είναι αποτελεσματικές και εύχρηστες πρέπει όμως να είναι ρυθμισμένες σωστά ώστε να σφίγγουν καλά επάνω στο τροχό. Κάποιες από αυτές μάλιστα μοιάζουν με ερπύστριες ενώ κάποιες άλλες έχουν ακόμη και καρφιά.

Το χειμώνα που τα ελαστικά κολάρα και σωληνάκια σκληραίνουν, η πιθανότητα διαρροής ή σπασίματος των σωλήνων είναι αυξημένη. Συνεπώς κρίνεται απαραίτητο να κάνετε τακτικό έλεγχο (πχ ανά 2 γεμίσματα του ρεζερβουάρ) της στάθμης του λαδιού του κινητήρα, του αντιψυκτικού υγρού (Paraflu) καθώς και τα υγρά φρένων και συμπλέκτη.

Τέλος είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι το δοχείο νερού των υαλοκαθαριστήρων είναι γεμάτο με χειμερινό υγρό (που δεν παγώνει στις χαμηλές θερμοκρασίες).

Οι μπαταρίες επηρεάζονται με τις χαμηλές θερμοκρασίες (ειδικά υπό του μηδενός) με συνέπεια να υποαποδίδουν. Έτσι όσες μπαταρίες είναι κοντά στο να χαλάσουν, η χαμηλή θερμοκρασία επιταχύνει την διαδικασία.

Μπορούμε να ελέγξουμε αν η μπαταρία μας είναι σε καλή κατάσταση με την χρήση ενός πολύμετρου. Αν η ένδειξη είναι 12,0 Volts (ισοδυναμεί με 50% φορτισμένη μπαταρία) 12,4 Volts (ισοδυναμεί με 80%), 12,7 Volts (ισοδυναμεί με 100%) – κάτω από τα 12 Volts η μπαταρία απαιτεί φόρτιση ή αντικατάσταση.

Όταν μιζάρουμε το αμάξι η μέτρηση πρέπει να είναι απαραίτητα πάνω από 10,5 Volts.

Όταν ο κινητήρας λειτουργεί στο ρελαντί ή τάση 13,5 έως 14,2 Volts, δείχνει ότι το σύστημα φόρτισης λειτουργεί σωστά.

Ο μέσος χρόνος ζωής της μπαταρίας είναι 2-4 χρόνια αναλόγως της χρήσης της.

Επίσης, βοηθούν σε μεγάλο βαθμό αντιπαγωτικά αυτοκινήτου ειδικά για παρμπρίζ. Στις πολύ κρύες ημέρες μπορεί να παγώσει ακόμη και η κλειδαριά του αυτοκινήτου.

Δεν βάζουμε δύναμη στο κλειδί για να ανοίξουμε την πόρτα, γιατί μπορεί να σπάσει το κλειδί. Λίγο οινόπνευμα ή αλκοολούχο αντισηπτικό πάνω στην κλειδαριά θα βοηθήσει την κατάσταση, λιώνοντας τον πάγο ή το χιόνι. Επάλειψη των πλαστικών περιμετρικά της πόρτας με σιλικόνη από την προηγούμενη του παγετού ή του χιονιά θα βοηθήσει να ανοίξει εύκολα η πόρτα του αυτοκινήτου.

Πάντα τα ελαστικά του αυτοκινήτου παίζουν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της οδήγησης κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες. Το βαθύ πέλμα και η καλή κατάσταση των ελαστικών μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη πρόσφυση του αυτοκινήτου με το οδόστρωμα, ενώ σε περιοχές όπου υπάρχουν συχνές χιονοπτώσεις τα χιονολάστιχα είναι αναγκαία.

Όταν επικρατεί παγετός ή όταν τις προηγούμενες ημέρες έχει χιονίσει, τα σκούρα σημεία στο δρόμο είναι σημάδια ολισθηρών επιφανειών. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή και φυσικά πολύ μικρή ταχύτητα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται το βράδυ όπου δεν υπάρχει καλός φωτισμός και επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες.

Τόσο κατά τη διάρκεια της χιονόπτωσης, όσο και κατά τη διάρκεια του παγετού που συνήθως ακολουθεί τις επόμενες ώρες της χιονόπτωσης, η ταχύτητα του αυτοκινήτου θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα μικρή. Κάτω από το χιόνι μπορεί να υπάρχει πάγος, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες απώλειας πρόσφυσης. Πάντα κατά τη διάρκεια της οδήγησης θα πρέπει να υπάρχει αρκετά μεγάλη απόσταση από τα προπορευόμενα οχήματα, ενώ στις κατηφόρες η απόσταση αυτή θα πρέπει να είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Όλες οι ενέργειες του οδηγού θα πρέπει να γίνονται με αργές κινήσεις. Κατά τη διάρκεια της οδήγησης σε χιόνι ή παγετό θα πρέπει ο οδηγός να είναι ήρεμος και θα πρέπει να γνωρίζει ότι στο φρενάρισμα η απόσταση είναι τριπλάσια ή τετραπλάσια από αυτή που θα έκανε το αυτοκίνητο σε κανονικές συνθήκες οδήγησης. Για να αποφύγετε την ολίσθηση και την απώλεια ελέγχου του αυτοκινήτου, θα πρέπει να αποφεύγεται η απότομη οδήγηση και το απότομο φρενάρισμα.

Ποτέ δεν ξεκινάμε με σπινιάρισμα. Πατάμε ελαφριά το γκάζι. Είναι σαν να έχουμε αυγό μεταξύ του γκαζιού και του πέλματος του παπουτσιού μας και προσπαθούμε να μην το σπάσουμε. Η εκκίνηση σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να γίνεται με δεύτερη σχέση στο κιβώτιο ταχυτήτων. Το σπινιάρισμα ελαχιστοποιεί την πρόσφυση των ελαστικών. Αν το αυτοκίνητο γλιστράει σε μια στροφή, θα πρέπει να στρίψουμε το τιμόνι προς την κατεύθυνση ολίσθησης. Όταν θέλετε να αλλάξετε λωρίδα και υπάρχει χιόνι ανάμεσα, καλύτερα να πατήσετε το συμπλέκτη και να αφήσετε το αυτοκίνητο να κινηθεί προς την άλλη λωρίδα με την ορμή που έχει χωρίς να πατήσετε γκάζι.

Είναι καλό να είστε συντονισμένοι με κάποιο ενημερωτικό ραδιοφωνικό σταθμό που θα αναφέρει τις συνθήκες κυκλοφορίας που επικρατούν στην περιοχή. Εάν κολλήσετε στο χιόνι και αναγκαστείτε να εγκαταλείψετε το αυτοκίνητό σας, προσπαθήστε να το μετακινήσετε όσο το δυνατόν πιο μακριά από το δρόμο, ώστε να μην εμποδίσετε τους οδηγούς που κινούνται στο δρόμο.

Τέλος, πάντα θα πρέπει να υπάρχουν αρκετά καύσιμα στο ρεζερβουάρ. Σε περίπτωση εγκλωβισμού θα δώσουν την απαραίτητη ενέργεια για να λειτουργεί ο κινητήρας, προκειμένου να παραμείνουν ζεστοί οδηγοί και επιβάτες στην καμπίνα.