“Από εκεί θα ξεκινήσει, θα εμφανιστεί ξαφνικά”: “Καμπανάκι” από τους επιστήμονες για την επόμενη πανδημία

Ειδικοί στις λοιμώδεις νόσους προειδοποιούν ότι η επόμενη πανδημία ενδέχεται να προκληθεί από ιούς της γρίπης, τα οποία είναι γνωστά για την υψηλή μεταλλακτικότητά τους. Σε πρόσφατη διεθνή έρευνα, το 57% των ερευνητών υποστήριξαν ότι η γρίπη έχει τις υψηλότερες πιθανότητες να οδηγήσει σε θανατηφόρα παγκόσμια επιδημία, ενώ ένα επιπλέον 17% την τοποθέτησαν στη δεύτερη θέση των πιθανών απειλών.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι ιοί της γρίπης αποτελούν την μεγαλύτερη απειλή για μια μελλοντική πανδημία λόγω της συνεχούς μετάλλαξής τους. “Η γρίπη είναι παρούσα κάθε χειμώνα, και οι ετήσιες εξάρσεις της αντιμετωπίζονται ως μικρές πανδημίες,” δήλωσε ο Δρ. Jon Salmanton-García, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. “Αν και γενικά είναι ελεγχόμενες λόγω της χαμηλής μεταδοτικότητας και επικινδυνότητας των στελεχών που τις προκαλούν, δεν αποκλείεται η εξέλιξή τους σε πιο σοβαρή μορφή.”

Παράλληλα, το 21% των επιστημόνων αναφέρουν ότι μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή μπορεί να είναι η αναδυόμενη “νόσος Χ” – ένας άγνωστος ιός που θα εμφανιστεί ξαφνικά και μπορεί να έχει παρόμοιες ή ακόμη μεγαλύτερες συνέπειες με τον κορονοϊό που προκάλεσε την τελευταία πανδημία.

Η νέα έρευνα

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Travel Medicine and Infectious Disease. Θα ανακοινωθούν επίσης στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας & Λοιμωδών Νόσων (ESCMID) που θα διεξαχθεί στη Βαρκελώνη 27-30 Απριλίου 2024.

Οι ερευνητές ζήτησαν από τους ειδικούς στις λοιμώξεις να κατατάξουν 14 ιούς ως προς την δυνατότητά τους να προκαλέσουν πανδημία. Τους ζήτησαν επίσης να προτείνουν οι ίδιοι και ένα επιπλέον (το 15ο) πιθανό παθογόνο. Οι ιοί που κλήθηκαν να βαθμολογήσουν ήταν:

• Ο ιός που προκαλεί αιμορραγικό πυρετό Κριμαίας-Κονγκό
• Η νόσος Χ (άγνωστη ασθένεια που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι θα προκαλέσει κάποτε πανδημία)
• Ο ιός Έμπολα
• Ο χανταϊός (ή ιός Hanta)
• Ο ιός Henipa
• Οι ιοί της γρίπης
• Ο ιός Λάσα
• Ο ιός Μάρμπουργκ
• Ο ιός που προκαλεί MERS
• Ο ιός Nipah
• O ιός του πυρετού της κοιλάδας Rift (ή πυρετός της ρηξιγενούς κοιλάδας – RVF)
• Ο ιός που προκαλεί SARS (SARS-CoV)
• Ο κορονοϊός που προκάλεσε την πρόσφατη πανδημία (SARS-CoV-2)
• Ο ιός Ζίκα

Συνολικά στην έρευνα συμμετείχαν 187 ειδικοί στις λοιμώξεις από 57 χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Τον μεγαλύτερο αριθμό απαντήσεων έδωσαν επιστήμονες από τη Γερμανία (ήταν 27), την Ισπανία (20) και την Ιταλία (14 ειδικοί).

Τα ευρήματα

Οι ιοί της γρίπης έλαβαν την υψηλότερη βαθμολογία. Οι 147 από τους συμμετέχοντες (ποσοστό 78,6%) τους κατέταξαν στις πρώτες θέσεις του σχετικού πίνακα (από την 1η έως την 4η).

Την πρώτη πεντάδα των επικίνδυνων ιών συμπληρώνουν η νόσος Χ, οι κορονοϊοί που προκάλεσαν την πρόσφατη πανδημία και το SARS, και ο ιός Έμπολα. Αντιθέτως, τις λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσουν πανδημία έχουν οι ιοί Hanta, Λάσσα, Nipah και Henipa.

Ειδικότερα, τη νόσο Χ επέλεξαν 92 ειδικοί για τις θέσεις 1-9. Τον κορωνοϊό που προκάλεσε την πρόσφατη πανδημία επέλεξαν 81 ειδικοί για τις θέσεις 1-14. Τον ιό που προκάλεσε το SARS διάλεξαν 41 ειδικοί για τις θέσεις 1-13 και τον Έμπολα 36 ειδικοί για τις θέσεις 1-9.

Τρέμουν οι επιστήμονες: “Καμπανάκι” για το Δάγκειο Πυρετό -“Δεν υπάρχει θεραπεία, μόνο εμβόλιο” δραματική πρόβλεψη

Σημαντική απειλή θα γίνει ο δάγκειος πυρετός στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, τη νότια Ευρώπη και νέα τμήματα της Αφρικής κατά την τρέχουσα δεκαετία, δήλωσε ο επικεφαλής των επιστημόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, καθώς υψηλότερες θερμοκρασίες δημιουργουν τις προϋποθέσεις για τη διάδοση των κουνουπιών που μεταφέρουν τη λοίμωξη.

Η ασθένεια μαστίζει εδώ και καιρό μεγάλο μέρος της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής και υπολογίζεται πως προκαλεί κάθε χρόνο 20.000 θανάτους. Η διάδοση της νόσου έχει ήδη οκταπλασιασθεί παγκοσμίως από το 2000, σε μεγάλο βαθμό λόγω της κλιματικής αλλαγής καθώς και εξαιτίας των αυξημένων μετακινήσεων ανθρώπων και της αστυφιλίας.

Πολλά κρούσματα δεν καταγράφονται, ωστόσο το 2022 αναφέρθηκαν παγκοσμίως 4,2 εκατομμύρια κρούσματα και αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας έχουν προειδοποιήσει πως φέτος αναμένονται επίπεδα μετάδοσης ρεκόρ. Το Μπανγκλαντές αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή το χειρότερο ξέσπασμα της νόσου που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα, με περισσότερους από 1.000 θανάτους.

“Χρειάζεται να μιλήσουμε για ανάληψη πολύ μεγαλύτερης δράσης κατά του δάγκειου”, δήλωσε στο Ρόιτερς ο Τζέρεμι Φάραρ, ένας ειδικός στις λοιμώδεις νόσους που εντάχθηκε φέτος το Μάιο στον ΠΟΥ ως επικεφαλής των επιστημόνων του οργανισμού.

“Χρειάζεται να προετοιμάσουμε πραγματικά χώρες για το πώς θα αντιμετωπίσουν την πρόσθετη πίεση που θα έρθει… στο μέλλον σε πολλές, πολλές μεγάλες πόλεις”.

Ο Φάραρ έχει περάσει 18 χρόνια δουλεύοντας στο Βιετνάμ πάνω σε τροπικές νόσους, του δάγκειου πυρετούν περιλαμβανομένου. Αργότερα ηγήθηκε της παγκόσμιας φιλανθρωπικής οργάνωσης για την υγεία Wellcome Trust και συμβούλευε τη βρετανική κυβέρνηση σχετικά με την απάντηση στην Covid-19, πριν ενταχθεί φέτος το Μάιο στον ΠΟΥ.

Ο Φάραρ δήλωσε πως η λοίμωξη είναι πιθανό να “απογειωθεί” και να γίνει ενδημική σε τμήματα των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρώπης και της Αφρικής -όλες περιφέρειες όπου ήδη υπήρχε κάποια περιορισμένη τοπική μετάδοση- καθώς η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας καθιστά νέες περιοχές φιλόξενες για τα κουνούπια που τη μεταδίδουν. Αυτό θα δημιουργήσει οξεία πίεση στα νοσοκομειακά συστήματα πολλών χωρών, προειδοποίησε.

“Η κλινική φροντίδα είναι πραγματικά εντατική, απαιτεί υψηλή αναλογία νοσηλευτών προς ασθενείς”, δήλωσε. “Ανησυχώ πραγματικά για το τι θα συμβεί όταν αυτό γίνει μεγάλο θέμα στην υποσαχάρια Αφρική”.

Οι περισσότεροι που προσβάλλονται από δάγκειο πυρετό δεν έχουν συμπτώματα, πράγμα που σημαίνει ότι η αναλογία των κρουσμάτων πιστεύεται ότι είναι πολύ υψηλότερη από τους αριθμούς που αναφέρονται. Αυτοί που εμφανίζουν συμπτώματα, παρουσιάζουν πυρετό, μυικούς σπασμούς και πόνο στις αρθρώσεις, που είναι τόσο ισχυρός ώστε η νόσος αποκαλείται και “πυρετός των σπασμένων οστών”. Σε σοβαρές περιπτώσεις -λιγότερες από 1%- μπορεί να αποβεί μοιραίος.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για τον δάγκειο, αν και ένα εμβόλιο είναι διαθέσιμο. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο ΠΟΥ συνέστησε το εμβόλιο Qdenga της Takeda Pharmaceuticals για παιδιά ηλικίας 6 ως 16 ετών σε περιοχές όπου η λοίμωξη αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας.

Το Qdenga έχει επίσης εγκριθεί από τη ρυθμιστική αρχή της ΕΕ, όμως η Takeda απέσυρε νωρίτερα φέτος την αίτησή της στην αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων για το εμβόλιο.

Η προετοιμασία νέων περιφερειών στον κόσμο για να αντιμετωπίσουν το δάγκειο πυρετό σημαίνει πως πρέπει να εξασφαλισθεί ότι τα κεφάλαια δημόσιας υγείας θα δαπανηθούν στις σωστές περιοχές, δήλωσε ο Φάραρ, καθώς και στον καλύτερο τρόπο για τον έλεγχο των κουνουπιών.

Ο δάγκειος διαδίδεται από μολυσμένα κουνούπια Aedes aegypti, τα οποία συμπεριφέρονται διαφορετικά από τα κουνούπια που μεταδίδουν την ελονοσία. Για παράδειγμα τσιμπάνε τους ανθρώπους μέσα σε εσωτερικούς χώρους και τσιμπάνε σε όλη τη διάρκεια της ημέρας και όχι μόνο τη νύκτα. Επίσης αναπαράγονται σε πολύ ρηχά νερά.

Ο Φάραρ δήλωσε πως η κατάλληλη πρόληψη περιλαμβάνει σχέδια διαλογής ασθενών στα νοσοκομεία καθώς και επιστημονικές καινοτομίες σε συνδυασμό με άλλους σημαντικούς παράγοντες, όπως ο πολεοδομικός σχεδιασμός ώστε να αποφεύγονται περιοχές με στάσιμα νερά κοντά ή μέσα σε σπίτια.

“Χρειάζεται να συντονίσουμε διάφορους τομείς οι οποίοι δεν έχουν συνηθίσει να δουλεύουν μαζί”, δήλωσε.