Τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή: Δείτε τι πραγματικά σημαίνει το όνομά σας στα Αρχαία Ελληνικά

Το όνομα που έχει ο καθένας μας, δεν είναι τυχαίο, αφού έχει μία σημασία, με βάση την ελληνική γλώσσα, που κατέχει υψηλή θέση στην ιστορία του Δυτικού κόσμου.

Τι σημαίνει το όνομά σας στην ελληνική γλώσσα

Ονόματα ανδρών

Αγαθοκλής (αγαθός+κλέος) ο έχων καλή φήμη.

Αγησίλαος ( άγω+λαός) ο ικανός ηγέτης .

Αθηναγόρας (Αθήναι+αγορά) ο σοφός αγορητής

Αθηνόδωρος (Αθηνά+δώρο) δώρο της Αθηνάς, ο σοφός.

Αλέξανδρος (αλέξω:απομακρύνω+ανήρ) ο απωθών τους άνδρες, ο ανδρείος.

Αλκιβιάδης (αλκή+βία) ο τολμηρότατος.

Ανδροκλής (ανήρ+κλέος) ο ένδοξος.

Αριστογένης (άριστος+γένος) ο ευγενής.

Αριστόβουλος (άριστος+βουλή) ο άριστος σύμβουλος.

Αριστοκλής (άριστος+κλέος) ο έχων άριστη δόξα.

Αριστομένης (άριστος+μένος) ο ανδρειότατος.

Δημοσθένης (δήμος+σθένος) η δύναμη του λαού.

Διογένης (Ζευς+γένος) ο Θεογένητος

Διομήδης (Διός+μέδων:άρχων) ο άρχων με θεία δύναμη.

Επαμεινώνδας (επί+άμεινον) ο προοδευτικός.

Ετεοκλής (ετεός:αληθής+κλέος) ο έχων αληθινή δόξα.

Ευαγόρας (ευ+αγορεύω) ο καλός ομιλητής.

Ευρυβιάδης (ευρύς+βία) ο πολύ αυταρχικός.

Ευρυσθένης (ευρύς+σθένος) ο καρτερικότατος.

Θεμιστοκλής (θέμις+κλέος) ο ένδοξος υπερασπιστής του δικαίου.

Θουκυδίδης (Θεού+κύδος:δόξα) ο δοξάζων τον θεό.

Θρασύβουλος (θρασύς+βουλεύομαι) ο τολμηρά σκεπτόμενος.

Ιάσων (ίασις:θεραπεία) ο θεραπευτής.

Ίων (ίον:άνθος) ο μενεξεδένιος.

Κίμων (χίμων:χειμών) ο θυελλώδης.

Κλέαρχος (κλέος+άρχω) ο ένδοξος άρχων.

Κλεόβουλος (κλέος+βουλή) ο επινοητικότατος.

Κλεομένης (κλέος+μένος) ο ένδοξος για τη γενναιότητά του.

Κρίτων (κρίνω) ο ευφυής.

Λέανδρος (λαός+ανήρ) ο ανδρείος του λαού.

Μενέλαος (μένος+λαός) η ορμή του λαού.

Μιλτιάδης (μίλτος:ερυθρά βαφή) ο αιματώδης, ο ανδρείος.

Νεοκλής (νέος+κλέος) η νέα δόξα.

Ξενοφών : ο ανδρείος ηγέτης των ξένων

Οδυσσεύς (οδύσσομαι:διώκομαι) ο διωκόμενος υπό των θεών.

Ορέστης (όρος+ίσταμαι) ο ορεσίβιος.

Πάτροκλος (πατρίς+κλέος) η δόξα της πατρίδος

Περικλής (περί+κλέος) ο ένδοξος

Πολυδεύκης (πολύ+δεύκος:γλεύκος) ο πολύ γλυκός

Πύρρος (εκ του πυρρός) ο ξανθοκόκκινος

Σόλων (πιθανώς από το ρ. σέλλω:σείω) ο διασείσας το παλαιό, ριζοσπάστης

Σοφοκλής (σοφός+κλέος) ο έχων δόξα σοφού

Σωκράτης (σώζω+κράτος) ο σωτήρ του κράτους

Τηλέμαχος (τηλέ: μακριά+μάχομαι) ο αγωνιζόμενος μακράν της πατρίδος

Τιμολέων (τιμή+λέων) ο ισχυρός ως λέων

Φαίδων (φως) ο λαμπρός καθ όλα

Φίλιππος (φιλώ+ίππος) ο αγαπών τους ίππους

Φοίβος (φάος:φως) ο ακτινοβόλος

Φρίξος (φρίττω) ο τρομακτικός.

Ονόματα γυναικών

Αγαθόκλεια (αγαθή+κλέος) η έχουσα καλή φήμη

Αγαθονίκη (αγαθή+νίκη) η νικήτρια ένδοξης νίκης.

Aλκηστις (αλκή+εστία) η χάρη της οικογενείας

Αλκμήνη (αλκή+μήνη:σελήνη) η ακτινοβολούσα.

Ανδρομάχη (ανήρ+μάχομαι) η πρόμαχος.

Αριάδνη (άρι:πολύ+αγνή) η αγνότατη

Αρσινόη (άρσις θεσμός) η θεά του Δικαίου, η άκρως δίκαιη.

Ιοκάστη (ίον+κάζω:στολίζω) η ωραία ως μενεξές.

Ιππολύτη (ίππος+λύω) η αρματιλάτις.

Ίρις (είρω:αγγέλω) η αγγελιοφόρος των θεών.

Ιφιγένεια (ίφι:ισχυρά+γίγνομαι) η πολύ ισχυρή.

Καλλιόπη (κάλλος+ωψ:οφθαλμός) η έχουσα ωραία μάτια.

Καλλιρρόη ( καλώς+ρέω) η δροσερή ως καθαρό νερό.

Κλειώ (κλέος) Η ένδοξη, Μούσα.

Κλεονίκη (κλέος+νίκη) η ένδοξη νικήτρια.

Κλεοπάτρα (κλέος+πάτρη) η δόξα της πατρίδος.

Λητώ (λανθάνω) η μυστηριώδης.

Μελπομένη (μέλπω) η ευφραίνουσα με το άσμα της.

Μυρτώ (μύρτον) η ευχάριστη ως μυρτιά.

Ναυσικά (ναυς+καίνυμαι:υμνούμαι) η υμνούμενη από τους ναυτικούς.

Νεφέλη (νέφω:χύνω ύδωρ) η προσφέρουσα ζωογόνον ύδωρ.

Ξανθίππη η ξανθή ιππεύτρια.

Πηνελόπη (πήνη:υφάδι+λέπω:εκτυλίσσω) η καλλιτέχνις υφάντρια.

Πολυξένη (πολύ+ξενία) η πολύ φιλόξενη.

Πολύμνια (πολύς+ύμνος) η θεία τραγουδίστρια, Μούσα.

Τερψιχόρη (τέρπω+χορός) η τέρπουσα με το χορό της, Μούσα.

Φαίδρα (φαιδρός
Φερενίκη (φέρω+νίκη) η νικηφόρος

Φιλομήλα (φιλώ+μέλος) η φιλόμουσος, η φίλη της αρμονίας.

Χρυσηϊς (χρυσός) η πολύτιμη, η χρυσαφένεια.

Η σημασία του κάθε ονόματος

Α

Αγαμέμνων: επίμονος

Αγησίλαος: αρχηγός

Αδάμ: άνθρωπος

Αδαμάντιος-ία: διαμαντένιος

Αίγλη: γοητεία

Άλκηστη: ικανή

Αλκιβιάδης: ισχυρός

Αμαλία: ακούραστη

Ανδρομάχη: μάχη ανδρός

Αντιγόνη: απόγονος

Απόστολος-ία: αγγελιοφόρος

Ασπασία: χαρούμενη

Αγνή: σεμνή

Αντώνης-ία: ο καταγόμενος από τον Ηρακλειδη Άντωνα

Αθανάσιος-ία: αθάνατος

Αγαθάγγελος: φέρνει καλές ειδήσεις

Αρσένιος: αρσενικός

Αγαθή: αθώα

Ακύλας: αετός

Αρχέλαος: αρχηγός του λαού

Αγάπιος: ανιδιοτελής

Αλέξιος-ία: προστάτης

Αρτέμων: αναρτητής

Ακάκιος: άκακος

Αναστάσιος: αυτός που σηκώνεται

Αχίλλειος- Αχιλλέας: θλιμμένος

Ακυλίνη: αετίνα

Αφροδίσιος: ο αναφερόμενος στην Αφροδίτη, την ερωτική επιθυμία

Αριστοκλής: δοξασμένος

Αιμιλιανός: αντίζηλος

Αλέξανδρος-α: προστάτης των ανθρώπων

Άνθιμος: άνθος

Αριστείδης: άριστος στη μορφή

Αριάδνη: πάναγνη

Ανδρόνικος-ίκη: αυτός που νικά τους εχθρούς

Αριστόβουλος: ο έχων καλή θέληση

Αργυρώ: ασημένια

Αικατερίνη: καθαρή

Ανδρέας: άφοβος

Αγγελίνα: αγγελάκι

Αμβρόσιος: άφθαρτος

Άννα: η έχουσα εύνοια, χάρη

Απολλώνιος: δυνατός

Αγλαΐα: η έχουσα ευτυχισμένη ζωή και

Αγλαΐα: ωραία

Αναστασία: αναστημένη

Αγαθοκλής: ο έχων φήμη γενναίου ανδρός

Αθηνά: Αθηναία

Αναξαγόρας: άρχοντας του λόγου

Αναξίμανδρος: κύριος της ομώνυμης του θεού Μάνδρου περιοχής της Μ. Ασίας

Αναξιμένης: κύριος του πάθους

Ανάργυρος: ανάργυρος, χωρίς χρήματα

Ανδροκλής: ένδοξος άνδρας

Άρης: καταστροφή, κατάρα

Αρίσταρχος: άριστος άρχοντας

Αριστοτέλης: ο έχων άριστους σκοπούς

Αριστοφάνης: ο έχων άριστη όψη

Αρχίλοχος: πρωτογεννημένος

Αρχιμήδης: κυρίαρχος της σκέψης

Αύγουστος: σεβαστός και

Αύγουστος: οιωνοσκόπος

Β

Βέρα: αληθινή

Βιργινία: παρθένος

Βύρων: στάβλος

Βασίλειος-ική : βασιλιάς-ισσα

Βουκόλος: βοσκός βοδιών

Βλάσης: βλαστάρι

Βαλεντίνος-η: ρωμαλέος

Βενέδικτος: ευλογημένος

Βάϊος: βάγια

Βαρνάβας: υιός παράκλησης

Βερονίκη: αληθινή νίκη

Βίκτωρ-ία: νίκη

Βαρβάρα: βάρβαρη

Βαρθολομαίος: γιος του Τολμάι

Βερέμης: ο ασθενικός, φθίση

Βιόλα: μενεξές

Βιολέτα: υποκορ. του Βιόλα

Γ

Γαλάτεια: ισχυρή

Γρηγόρης: άγρυπνος

Γελάσιος: εξαπατημένος

Γαβριήλ: ο Θεός είναι η ισχύς μου

Γερόντιος: ώριμος

Γεώργιος-ία: γεωργός

Γλυκερία: γλυκός μούστος

Γεράσιμος: τιμημένος

Γεθσημανή και Γεσθημανή: ελαιοτριβείο

Δ

Δαλιδά: ευχαρίστηση

Δανάη: φαιδρή, χαρούμενη

Δημοσθένης: τόλμη του δήμου

Διάνα: Άρτεμις (εγερτήριο σάλπισμα)

Δομνίκη: κυρία, αρχόντισσα

Δομνίνη: αρχοντοπούλα

Δωροθέα: δώρο Θεού

Δαβίδ: αγαπητός

Δαμιανός: μικρός

Διομήδης: σκέψη του Δία

Διονύσης-ία: Διόνυσος

Δημήτριος-α: μητέρα γη

Δαμασκηνός: ο καταγόμενος από τη Δαμασκό

Δανιήλ: καθαρός

Δανιήλ: κριτής μου είναι ο Θεός

Δαίδαλος: περίτεχνα δουλεμένος, κατάστικτος

Δεσπότης- θηλ. Δέσποινα: ο κύριος του σπιτιού

Δημόκριτος: κριτής του δήμου

Δίκαιος: ο συμμορφούμενος προς τους θεσμούς, τις δικανικές αποφάσεις

Διογένης: γεννημένος από τον Δία

Διόδωρος: δώρο του Δία

Δούκας: άγω, οδηγώ

Ε

Έκτωρ: κάτοχος

Ελεονώρα: ξένη

Έλλη: Ελληνίς

Επαμεινώνδας: ο ισχυρότερος

Ερασμία: αξιαγάπητη

Ερρίκος: για πάντα δυνατός

Εύα: η μητέρα των ζωντανών

Ευστράτιος: καλός στρατιώτης

Ευθύμιος: πρόσχαρος

Ευσέβιος: θεοσεβής

Ευστάθιος-ία : ακλόνητος, σταθερός

Ευδοκία: καλή διάθεση

Ευθαλία: ανθισμένη

Ευτρόπιος: προετοιμασμένος

Ευάγγελος-ία: ο φέρων καλές ειδήσεις

Ευβούλη: συνετή

Ευτύχιος-ία: καλότυχος

Ελισάβετ: αφθονία

Ειρήνη: φιλήσυχη

Επιφάνιος: επιφανής

Ελένη: λαμπάδα

Ελισ(σ)αίος: αυτός που ελίσσεται

Ευδόκιμος: επιτυχημένος

Ειρηναίος: ειρηνικός

Ερμιόνη: η καταγόμενη από την ομώνυμη πόλη

Ευανθία: λουλουδιασμένη

Ευφημία: η έχουσα καλή φήμη

Ευφροσύνη: χαρούμενη

Ερωτηίς: ερωτιάρα

Ευλάμπιος-ία: λαμπερός

Επιστήμη: αυτή που γνωρίζει τα πάντα

Ελευθέριος-ία: ελευθερωτής

Ευγένιος-ία: από καλή γενιά

Ειλείθυα: έρχομαι, φέρνω

Ελπίδα: αναμένω, ελπίζω

Ερμής: πιθανόν έρμα= σωρός λίθων

Έρση: έρση, δροσιά

Ευρυδίκη: ευρύς και δίκη

Ευρώπη: πιθανόν ωπός, ανοιχτομάτης

Εμπεδοκλής: ο έχων έμπεδον κλέος, σταθερή δόξα, ο μόνιμα ένδοξος

Ζ

Ζήνων: Ζευς

Ζαχαρίας: αυτός που θυμάται

Ζηνοβία: αυτή που ζει τη ζωή

Η

Ήβη: ισχύς

Ηρώ: Ήρα

Ηρωδίων: ήρωας

Ηρώδης: ήρωας

Ηράκλειος: ο πολύ δυνατός

Ηλίας: είναι ο Θεός μου

Ηλέκτρα: λαμπρή, φωτεινή

Ησαΐας: σωτηρία του Θεού

Ησίοδος: ρίχνω, εκτοξεύω φωνή, ωδή

Ηρόδοτος: Ήρα και δοτός

Ηώ: χάραμα, αυγή

Θ

Θαλής-Θάλεια: ανθηρός

Θεωνάς: κοντά στο Θεό

Θεοδόσιος-α: ο δοσμένος στο Θεό

Θεόδωρος-α: δώρο του Θεού

Θεοφύλακτος: αυτός τον οποίο φυλάει ο Θεός

Θωμάς: δίδυμος

Θεολόγος-ία: αυτός που μιλά για το Θεό

Θεράπων: θεραπευτής

Θεοδότης: ο Θεός δίνει

Θεμιστοκλής: δόξα της δικαιοσύνης

Θεοφάνης: φανέρωση του Θεού

Ι

Ιωάννης-α: ευνοημένος από το Θεό

Ιανουάριος: Ιανός

Ιάσων: θεραπευτής

Ιουνία: Ιούνιος, Ήρα

Ιουστίνος: δίκαιος

Ιλαρίων: χαρωπός

Ιούδας: παινεμένος

Ιεζεκιήλ: ο Θεός δυναμώνει

Ιππόλυτος: αυτός που λύνει τα άλογα

Ιπποκράτης: αυτός που κρατά τα άλογα

Ίρις: λυγαριά

Ιφιγένεια: από ισχυρό γένος

Ιουλία: Πέμπτη

Ιωακείμ: ο Θεός σταθεροποιεί

Ιουλιανός: Ιούλιος

Ιωνάς: περιστέρι

Ισσαάκ: γελαστός

Ιάκωβος: αυτός που υποσκελίζει

Ιωσήφ-ίνα: πολύτεκνος

Ιγνάτιος: φωτιά

Ιερώνυμος: ο φέρων ιερό όνομα

Ιορδάνης: εκροή

Ισμαήλ: ο Θεός ακούει

Κ

Καλλιρρόη: η καλλίρροη, η με άφθονα νερά

Καλυψώ: αυτή που καλύπτεται

Κάρολος: δυνατός άντρας

Κασσάνδρα: αυτή που υπερέχει

Κίμων: ο έχων σκούρο καφέ χρώμα

Κλέαρχος: ένδοξος άρχοντας

Κλειώ: υπόληψη

Κύρος: κύριος

Κύριλλος: κύριος

Κασσιανός-ή: ο φέρων περικεφαλαία

Κωνσταντίνος-ίνα: σταθερός

Καλλιόπη: ομορφομάτα

Καλλίνικος: λαμπρή νίκη

Κοσμάς: κόσμημα

Καλλίστρατος: καλός δρόμος

Κυριάκος-η: ο ανήκων στο Θεό

Κυπριανός: χάλκινος

Κλεοπάτρα: η από ένδοξο πατέρα

Κυβέλη: Κυβήβη, πιθανόν ανατολ. δάνειο

Αν το όνομα αρχίζει από Λ

Λουκάς: ο καταγόμενος από τη Λουκανία

Λέων: λιοντάρι

Λαυρέντιος: δάφνινος

Λυδία: η καταγόμενη από την αρχαία ομώνυμη χώρα

Λύδα: γυναίκα

Λάζαρος: ο Θεός έχει βοηθήσει

Λουκία: λουκάνικο

Λουκιανός: φωτεινός

Λογγίνος: ρήτορας

Λυκούργος: ο ως λύκος συμπεριφερόμενος

Λάμπρος: λαμπρός

Λατίνος: ο καταγόμενος από το Λάτιο

Λευκή: φωτεινή, λαμπρή

Λάουρα: δάφνη, δάφνινο στεφάνι

Μ

Μελπομένη: τραγουδίστρια

Μενέλαος: αυτός που μένει με το λαό

Μαλαχίας: μαλακός

Μάξιμος: μέγιστος

Μάρκος: φιλοπόλεμος

Μεθόδιος: μεθοδικός

Μελέτιος: αυτός που δείχνει ενδιαφέρον

Μαρίνα: θάλασσα

Μαρίνος: ο θαλασσινός Μαγδαληνή: από τα Μάγδαλα-Πύργος

Μάρκελλος-α: υποκ. Άρης

Μαρία: πικρή, ανυπότακτη

Μαρκιανός: ο υιοθετημένος

Μιχάλης: ποιος είναι σαν το Θεό;

Ματθαίος-ίλδη: δώρο Θεού

Μηνάς: αυτός που στέλνει μηνύματα

Μελάνη-Μελανία: μελαχρινή

Μιράντα: θαυμαστή

Μυρσίνη: μυρτιά

Μάγια: όχι πολύς, ανεπαρκής

Μαντώ: μάντις

Μερόπη: θνητός άνθρωπος, βροτός

Μιλτιάδης: κοκκινωπός, στο χρώμα του αίματος

Μορφέας: μορφή

Μωυσής: βγαλμένος απ΄ έξω, σωσμένος(απ΄το νερό) (βιβλ. άποψη)

Αν το όνομα αρχίζει από Ν

Ναϊάς: πηγή, κρήνη

Νικηφόρος: θέλγει τη νίκη

Νήφων: νηφάλιος

Νεφέλη:νέφος, σκότος

Ναταλία: λουλούδι

Νικήτας: νικητής

Νεόφυτος: καινούρια βλάστηση

Νέστορας: αυτός που επιστρέφει ευτυχής

Νεκτάριος: γλυκός χυμός

Νικόλαος: ο χαρίζων στο λαό

Ναθαναήλ: ο Θεός έχει δώσει

Ξ

Ξένη: φιλόξενη

Ξενοφών: ηχεί παράξενα

Αν το όνομα αρχίζει από Ο

Οδυσσέας: αντικείμενο οργής

Ορέστης: ορεινός και

και Ορέστης: ορεινός

Ορέστης: μετριόφρων

Ονούφριος: σκεπτικός

Όλγα: ευτυχισμένη

Ολυμπιάς: βουνό, Όλυμπος

Όθων: πλούτη, περιουσία

Π

Πρισκίλλη: παλιά

Πάμφιλος: φίλος όλων

Πολύκαρπος: γόνιμος

Πηγή: πάγος

Πατρίκιος: πατέρας

Παύλος: μικρός

Πέτρος: λιθάρι

Προκόπης: προκομμένος

Παγκράτιος: πανίσχυρος

Παρασκευάς,ή: προετοιμασία

Παντελεήμων: τους πάντες ελεεί

Πρόδρομος: αυτός που προηγείται

Πελαγία: η πελαγινή, η πελαγίσια

Πλάτων: ο ευρύστερνος

Πανδώρα: η έχουσα όλα τα δώρα

Πάτροκλος: αυτός που έχει ένδοξο πατέρα

Περικλής: φημισμένος

Πηνελόπη: είδος πουλιού

Περσεφόνη: αυτή που προσφέρει αφθονία

Παυσανίας: αυτός που ανακουφίζει από τη θλίψη

Περσεύς: καταστροφέας

Πολυχρόνης: αυτός που ζει πολλά χρόνια

Πιλάτος: δόρυ, ακόντιο

Αν το όνομα αρχίζει από Ρ

Ρεβέκκα: παχουλή

Ρεγγίνα: βασίλισσα

Ραφαήλ: ο Θεός έχει θεραπεύσει

Ρωμανός: σφριγηλός

Ραχήλ: προβατίνα

Ρήγας: βασιλιάς

Σ

Σίλβεστρος: ασημένιος

Συμεών: αυτός που έχει ακούσει το Θεό

Σαββίνος-α: αναπαυόμενος

Σεραφείμ: φλεγόμενος άγγελος

Σίμων-ώνη: αυτός τον οποίο άκουσε ο Θεός

Σαμψών: ήλιος

Σίλας: πράος

Σωτήρης-ία: λυτρωτής

Σαμουήλ: όνομα του Θεού

Σαλώμη: ειρήνη

Σοφοκλής: δοξασμένος, σοφός

Σταύρος: στύλος

Σαββάτιος: αναπαυμένος

Σέργιος: αυτός που του αρέσει ο περίπατος, το σεργιάνι

Σωκράτης: δυνατός

Σεβαστιανός-ή: αποσυρόμενος

Στυλιανός-ή: αστέρι και

Στυλιανός: στύλος

Σύλβια: δάσος

Σάββας: Σάββατο

Σπυρίδων-ούλα: ο εύπορος, που έχει πολύ σιτάρι

Στέφανος-ία: στεφανωμένος

Σίσυφος: πανούργος

Αν το όνομα αρχίζει από Τ

Τατιανή: αυτή που τακτοποιεί

Τιμόθεος: τίμα το Θεό

Τρύφων: φιλήδονος

Ταράσιος: ταραχοποιός

Τίμων: τιμημένος

Τριαντάφυλλος-ιά: ρόδινος

Τίτος: ο χαίρων σεβασμού

Τερέζα: από το ελλην. θερίζω δηλώνοντας γονιμότητα και κατ΄ άλλους από το τοπωνύμιο Θήρα

Φ

Φαίδων: χαρούμενος, γελαστός

Φωκίων: φώκια

Φώτης-εινή: φανέρωση του Θεού

Φλαβιανός: ξανθός

Φιλοθέη: αγαπά το Θεό

Φιλήμων: φιλικός

Φεβρωνία: εξαγνισμένη

Φλώρα: λουλούδι

Φανούριος-ία: αυτός που φωτίζει, που φανερώνει

Φίλιππος: φίλος των αλόγων

Φαίδρα: λαμπερή

Φιλάρετος-η: φίλος της αρετής

Αν το όνομα αρχίζει από Χ

Χαράλαμπος-ία: αυτός που λάμπει από χαρά

Χρύσανθος-άνθη: χρυσό λουλούδι

Χριστόφορος: ο φέρων το Χριστό

Χριστίνα: χρισμένη

Χαριτίνη: χαριτωμένη

Χρυσή: μαλαματένια

Χρήστος-ίνα: ο χρηστός, ο ηθικός

Χαρίλεια: χάρις-δόξα

Χαρίλαος: χάρις του λαού

Ελληνική γλώσσα: Η ιστορία, η σημασία και όλα όσα θα έπρεπε να γνωρίζουμε για αυτήν

Ελληνική γλώσσα, μια από τις πιο πλούσιες γλώσσες στον κόσμο. Σύμφωνα με το βιβλίο Γκίνες η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις. Από αυτές οι 41.615 λέξεις είναι από την Ελληνική γλώσσα.

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής. Και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών. Μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια, έχει πει ο Μπιλ Γκέιτς της Microsoft.

Η Ελληνική και η Κινέζικη είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς. Και στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική, σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Francisco Adrados.

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες. Όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.

Η ετοιμολογία των λέξεων για τη σωστή γραφή

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει». Και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί).

Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει. Αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας.

Επιπλέον η ορθογραφία με τη σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης. Και αυτό που μπορεί να βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.

Τα Ελληνικά “εννοιολογική” γλώσσα

Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα.

Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον.

Γι’ αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.

Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».

Όπως έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη (άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι.

Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι).

Η λέξη περιγράφει τις ιδιότητες της έννοιας

Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει. Με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη.

Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» – ελαττώνει ως ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας.

Και, βέβαια, όταν αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο».

Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε.

Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά .. Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς.

Ενδιαφέρουσα ερμηνεία

Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά).

Άρα, για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία.

Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα.

Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις.

«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων.

Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.

Ελληνική γλώσσα και μουσικότητα

Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.

Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος: «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική».

Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν. Μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει».

Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής.

Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου.

«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ’ εξοχήν μουσική. Όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου.

Οι άνθρωποι που «ελάλουν ώς αηδόνες»

Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».

Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Οι άνθρωποι της επαρχίας, τους οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ό,τι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως.

Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της.

Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».