O καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την 3η σε συχνότητα κακοήθεια παγκοσμίως. Υπολογίζονται περίπου 1,2 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου ετησίως σε παγκόσμια βάση. Η επίπτωσή του ποικίλλει στα διάφορα μέρη του κόσμου και είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με αυτό που λέμε «δυτικό τόπο ζωής».
Προσβάλλονται πιο συχνά οι άνδρες από τις γυναίκες, με την ηλικία των 70 ετών να είναι η μέση ηλικία διάγνωσης της πάθησης. Παρά την ισχυρή θέση της κληρονομικότητας , οι πιο πολλές περιπτώσεις του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι σποραδικές και αναπτύσσονται αργά μέσα σε μερικά χρόνια από μια καλοήθη σε μια κακοήθη μορφή.
Παράγοντες που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση – πέρα από την ηλικία και το αρσενικό φύλο που έχουν καθοριστεί από επιδημιολογικές μελέτες – είναι και το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, το ιστορικό φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κόκκινου κρέατος και προκατασκευασμένων γευμάτων καθώς και η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης.
Συμπτώματα του καρκίνου παχέος εντέρου
Τα συμπτώματα του καρκίνου του εντέρου μπορεί να είναι πολλά και ασαφή.
Τα κυριότερα, είναι:
αίμα στα κόπρανα – που συμβαίνει χωρίς προφανή λόγο ή σχετίζεται με αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα) ή, αλλαγές στη σύσταση των κοπράνων (χαλαρότερα κόπρανα)
ανθεκτικός πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς, φούσκωμα ή δυσφορία ή αίσθηση ατελούς κένωσης- αυτό μπορεί να προκαλείται από το φαγητό και μπορεί να σχετίζεται με απώλεια της όρεξης ή με σημαντική απώλεια βάρους
αναιμία: μπορεί να είναι σύμπτωμα του καρκίνου του εντέρου και αυτή μπορεί να συνοδεύεται από κόπωση και δύσπνοια που προκαλούνται από χαμηλότερο από το κανονικό επίπεδο ερυθρών αιμοσφαιρίων
Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτά τα συμπτώματα δεν έχουν καρκίνο του εντέρου. Άλλα προβλήματα υγείας μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα.
Για παράδειγμα, το αίμα στα κόπρανα όταν συνδυάζεται με πόνο, προκαλείται συχνότερα από αιμορροΐδες. Μια αλλαγή στη συνήθεια του εντέρου, πρόσκαιρη, που συνοδεύεται από κοιλιακό πόνο, είναι συνήθως το αποτέλεσμα από κάτι που έχετε φάει. Επίσης, δυσκοιλιότητα μπορεί να προκληθεί από μείωση των φυτικών ινών στη διατροφή μας, ή κάποια δίαιτα για απώλεια βάρους.
Πότε πρέπει να ζητήσετε ιατρική συμβουλή
Εάν έχετε ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα του καρκίνου του εντέρου και έχουν παραμείνει για περισσότερο από τέσσερις εβδομάδες, επισκεφθείτε τον γενικό ιατρό σας.
Βεβαιωθείτε ότι επίσης θα ζητήσετε ιατρική συμβουλή, εάν τα συμπτώματά σας παραμείνουν ή συνεχίζουν να επιστρέφουν μετά τη διακοπή της θεραπείας, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητά τους ή την ηλικία σας.
Ο γιατρός σας, ενδεχομένως, θα προβεί σε κλινική εξέταση της κοιλιάς και του ορθού σας για να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν ψηλαφητοί όγκοι
Επίσης θα κάνει εξέταση αίματος για να ελέγξει για αναιμία ή ανεπάρκειας σιδήρου – αυτό μπορεί να υποδεικνύει ότι υπάρχει αιμορραγία από το έντερο σας που δεν γνωρίζετε.
Φροντίστε να έχετε ένα απλό τεστ στο νοσοκομείο για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει σοβαρή αιτία των συμπτωμάτων σας
Η ενδοσκόπηση είναι η εξέταση που διαγιγνώσκει τον καρκίνο του παχέος εντέρου και η διάγνωση γίνεται ιστολογικά από βιοψίες που λαμβάνονται με την ενδοσκόπηση. Η έκταση της νόσου και η παρουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων θα πρέπει να αποκλειστεί με απεικονιστικό έλεγχο που καλύπτει ολόκληρο το σώμα. Σήμερα ξέρουμε πως περίπου το 20% των νεοδιαγνωσθέντων περιπτώσεων ασθενών έχουν απομακρυσμένες εντοπίσεις τη στιγμή της αρχικής διάγνωσης.
Η πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου έχει βελτιωθεί αργά αλλά σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες σε πολλές χώρες. Η 5ετής επιβίωση των ασθενών – ανεξάρτητα του σταδίου της νόσου- έχει φτάσει σχεδόν στο 65% σε χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και αρκετές χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όμως έχει παραμείνει στο 50% στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στην εφαρμογή μέτρων πρόληψης, στην έγκαιρη διάγνωση καθώς και στην πρόσβαση στις καινοτόμες θεραπείες.
Θεραπεία για καρκίνο του εντέρου
Ο καρκίνος του εντέρου μπορεί να αντιμετωπιστεί χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό διαφορετικών θεραπειών, ανάλογα με το πού βρίσκεται ο καρκίνος στο έντερο και πόσο έχει εξαπλωθεί.
Οι βασικές θεραπείες είναι:
Χειρουργική επέμβαση – αφαιρείται το τμήμα του εντέρου που περιέχει τον καρκίνο.
Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας του καρκίνου του εντέρου και σε πολλές περιπτώσεις είναι το μόνο που χρειάζεται (ανάλογα με το στάδιο και τα χαρακτηριστικά του όγκου)
Χημειοθεραπεία – όπου το φάρμακο χρησιμοποιείται για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα
Ακτινοθεραπεία – όπου η ακτινοβολία χρησιμοποιείται για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα
Βιολογικές θεραπείες – ένα νεότερο είδος φαρμάκου που αυξάνει την αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας και εμποδίζει την εξάπλωση του καρκίνου
Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους τύπους καρκίνου, η πιθανότητα πλήρους ίασης εξαρτάται από το πόσο έχει προχωρήσει ο καρκίνος από τη στιγμή που διαγιγνώσκεται.
Εάν ο καρκίνος είναι σε αρχικά στάδια, η χειρουργική επέμβαση είναι συνήθως σε θέση να το αφαιρέσει εντελώς.
Στις μέρες μας οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι και η ρομποτική χειρουργική, χρησιμοποιούνται συχνότερα, γεγονός που επιτρέπει την χειρουργική επέμβαση με λιγότερο πόνο, λιγότερες επιπλοκές και ταχύτερη ανάκαμψη.