Λειψυδρία: Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης πασίγνωστη μεγάλη περιοχή της Ελλάδας – Τι έχει συμβεί

Η κλιματική κρίση πλήττει όλο και περισσότερο την Κρήτη, με το Ρέθυμνο να αντιμετωπίζει έντονα φαινόμενα λειψυδρίας που θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα. Η έλλειψη νερού έχει οδηγήσει σε αυξημένο κόστος παραγωγής, με αποτέλεσμα αρκετές μονάδες να βρίσκονται στο χείλος της οικονομικής καταστροφής, ενώ νέοι άνθρωποι εγκαταλείπουν την ύπαιθρο σε αναζήτηση άλλων επαγγελματικών διεξόδων.

Λειψυδρία και παραγωγή: Ορατός ο κίνδυνος κατάρρευσης του πρωτογενούς τομέα

Το πρόβλημα της λειψυδρίας στο Ρέθυμνο έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις, με τους παραγωγούς να εκπέμπουν κραυγή αγωνίας για τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουν. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εκπομπής «Όπου Υπάρχει Ελλάδα» στον ΣΚΑΪ, το πρόβλημα έχει οδηγήσει ήδη σε κλείσιμο μονάδων, καθώς οι συνθήκες καθιστούν ασύμφορη την ενασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Ο Κώστης Κισανδράκης, κτηνοτρόφος της περιοχής, περιγράφει τη δύσκολη καθημερινότητά του, τονίζοντας πως η κατάσταση είναι αδιέξοδη: «Είμαστε από το πρωί μέχρι το βράδυ εδώ πέρα, σκλάβοι στα πρόβατα και δε βγαίνει το κόστος παραγωγής». Όπως εξηγεί, αν δεν υπάρξουν άμεσα μέτρα στήριξης, η μονάδα του – όπως και πολλές άλλες – κινδυνεύει να κλείσει.

Η έλλειψη νερού καταστρέφει τον πρωτογενή τομέα

Οι ειδικοί του κλάδου επισημαίνουν πως η δραματική μείωση των υδάτινων αποθεμάτων έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις. Η καταστροφή του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου έχει ως αποτέλεσμα την εκτόξευση του κόστους παραγωγής των αγροτικών προϊόντων, καθιστώντας την αγροτική και κτηνοτροφική δραστηριότητα ολοένα και λιγότερο βιώσιμη.

Οι τοπικοί παραγωγοί βρίσκονται αντιμέτωποι με μία διαρκώς επιδεινούμενη κρίση, που δεν απειλεί μόνο την οικονομική τους επιβίωση, αλλά και την αυτάρκεια της περιοχής σε βασικά προϊόντα. Αν δεν ληφθούν ουσιαστικά μέτρα για τη διαχείριση του νερού και την υποστήριξη του πρωτογενούς τομέα, το πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την τοπική οικονομία και κοινωνία.

Πρωτόγνωρες εικόνες στον Μόρνο: Aποκαλύφθηκε το βυθισμένο χωριό Κάλλιο από την λειψυδρία

Η λειψυδρία απειλεί την Αττική και μάλιστα στερεύει ο Μόρνος, σε σημείο που εμφανίστηκε το βυθισμένο χωριό Κάλλιο.

Ειδικότερα, τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες, καθώς έχουν μειωθεί σημαντικά τα αποθέματα νερού στον Μόρνο, που υδροδοτεί την Αττική, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος λειψυδρίας να είναι κοντά και η εξοικονόμηση νερού να είναι αναγκαία.

Έχει στερέψει ο Μόρνος από τις περιορισμένες βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα το χωριό Κάλλιο, που ήταν βυθισμένο, να έχει αναδυθεί.

Η λειψυδρία είναι ορατή στην Αττική

«Αν πέσει πολύ η στάθμη είναι αδύνατο να αντλήσουμε νερό. Αυτό σημαίνει ότι οι Αθηναίοι θα πρέπει να μετακομίσουν» υπογράμμισε στον ΣΚΑΪ ο ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ Κίμων Χατζημπίρος.

Εξοικονόμηση νερού για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της λειψυδρίας

Και συνεχίζει «η λίμνη Μόρνου έχει κατασκευαστεί ακριβώς για να τροφοδοτεί την Αθήνα. Στην αρχή της δεκαετίας του ‘90 είχαμε μια μεγάλη λειψυδρία. Ευτυχώς όμως είχε προλάβει να ξεκινήσει το έργο του Εύοινου, η λίμνη του Εύοινου που τροφοδοτεί τη λίμνη του Μόρνου για να φτάσει στη συνέχεια το νερό στην Αθήνα και πιστέψαμε τότε ότι το πρόβλημα της ύδρευσης της Αθήνας έχει οριστικά λυθεί, διότι οι ποσότητες του νερού τότε οι διαθέσιμες ήταν πολύ μεγάλες. Το άμεσο που πρέπει να γίνει τώρα είναι η εξοικονόμηση νερού στην πόλη και παντού, έτσι ώστε τα λίγα αποθέματα που έχουμε να φτάσουν μέχρι να περάσει αυτό το έκτακτο φαινόμενο. Θυμάμαι παλιά είχε απαγορευτεί το πλύσιμο των αυτοκινήτων, το πλύσιμο των βεραντών, εκεί δηλαδή που το νερό δεν είναι απολύτως απαραίτητο και μπορούμε να το στερηθούμε για ένα διάστημα, έτσι ώστε να έχουμε να πίνουμε».

Οι φωτογραφίες, που τραβήχτηκαν στις 18 Αυγούστου, από τον μηχανολόγο μηχανικό, Γιώργο Χάλκο και παρουσιάζει ο ΣΚΑΪ, δείχνουν την πραγματική εικόνα που επικρατεί.

«Είναι από τις φορές που έχει κατέβει πάρα πολύ. Έχει ξανακατέβει, αλλά τώρα έχει κατέβει πάρα πολύ (…), έχει κατέβει πολύ χαμηλά η στάθμη και η διαφορά ύψους από την υπερχείλιση είναι πολύ μεγάλη» επεσήμανε ο μηχανολόγος μηχανικός.

Από την πλευρά της ΕΥΔΑΠ επισημαίνεται ότι «τα τελευταία δύο χρόνια, η έλλειψη βροχών έχει περιορίσει σημαντικά τα υδατικά αποθέματα των ταμιευτήρων που τροφοδοτούν την Αττική. Η ΕΥΔΑΠ ενεργοποιεί ήδη συμπληρωματικές πηγές, όπως προβλέπεται στον προγραμματισμό της».

Στις δορυφορικές εικόνες, που ανέλυσε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, στις 12 Ιουλίου 2023 και αποτυπώνονται σε χάρτες, η καλυμμένη με νερό έκταση της τεχνητής λίμνης, ανερχόταν σε 16,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα και έναν χρόνο μετά, στις 16 Ιουλίου 2024, μειώθηκε σε 12,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Πολύ άσχημα νέα για το νερό στην Αττική

Καθόλου ενθαρρυντικά δεν είναι τα νέα που μαθαίνουμε αναφορικά με το νερό στην Αττική, καθώς μειώνεται αισθητά η στάθμη στη λίμνη του Μόρνου.

Η συγκεκριμένη λίμνη κάνει πολύ σημαντική δουλειά, καθώς τροφοδοτεί νερό στην Αττική και σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες η στάθμη της μειώνεται συνεχώς με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόβλημα.

Μεγάλο πρόβλημα με το νερό στην Αττική – Τι συμβαίνει

Μειώνονται επικίνδυνα τα αποθέματα νερού στο λίμνη του Μόρνου, η οποία τροφοδοτεί την Αττική που πλέον απειλείται με λειψυδρία.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΣΚΑΙ η στάθμη στη λίμνη του Μόρνου που τροφοδοτεί με νερό την Αττική έχει πέσει τόσο χαμηλά, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί και πάλι το βυθισμένο χωρίο Κάλλιο και η λειψυδρία απειλεί ανοικτά το λεκανοπέδιο.

«Αν πέσει πολύ η στάθμη είναι αδύνατο να αντλήσουμε νερό. Αυτό σημαίνει ότι οι Αθηναίοι θα πρέπει να μετακομίσουν» δήλωσε χαρακτηριστικά στον ΣΚΑΪ ο ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ Κίμων Χατζημπίρος.

Οι εικόνες που τραβήχτηκαν στις 18 Αυγούστου από τον μηχανολόγο μηχανικό Γιώργο Χάλκο και παρουσιάζει ο ΣΚΑΪ είναι αποκαρδιωτικές:

«Είναι από τις φορές που έχει κατέβει πάρα πολύ. Έχει ξανακατέβει, αλλά τώρα έχει κατέβει πάρα πολύ (…) έχει κατέβει πολύ χαμηλά η στάθμη, και η διαφορά ύψους από την υπερχείλιση είναι πολύ μεγάλη» ανέφερε ο κ. Χάλκος.

«Η λίμνη Μόρνου έχει κατασκευαστεί ακριβώς για να τροφοδοτεί την Αθήνα. Στην αρχή της δεκαετίας του ‘90 είχαμε μια μεγάλη λειψυδρία. Ευτυχώς όμως είχε προλάβει να ξεκινήσει το έργο του Εύοινου, η λίμνη του Εύοινου που τροφοδοτεί τη λίμνη του Μόρνου για να φτάσει στη συνέχεια το νερό στην Αθήνα, και πιστέψαμε τότε ότι το πρόβλημα της ύδρευσης της Αθήνας έχει οριστικά λυθεί διότι οι ποσότητες του νερού τότε οι διαθέσιμες ήταν πολύ μεγάλες», πρόσθεσε ο κ. Χατζημπίρος.

«Το άμεσο που πρέπει να γίνει τώρα είναι η εξοικονόμηση νερού στην πόλη και παντού, έτσι ώστε τα λίγα αποθέματα που έχουμε να φτάσουν μέχρι να περάσει αυτό το έκτακτο φαινόμενο. Θυμάμαι παλιά είχε απαγορευτεί το πλύσιμο των αυτοκινήτων, το πλύσιμο των βεραντών εκεί δηλαδή που το νερό δεν είναι απολύτως απαραίτητο και μπορούμε να το στερηθούμε για ένα διάστημα έτσι ώστε να έχουμε να πίνουμε» υπογράμμισε ο καθηγητής.

Οι επιστήμονες ανησυχούν και εφιστούν την προσοχή καθώς ο εφιάλτης λειψυδρίας είναι ποιο έντονος από ποτέ, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας.

Μάλιστα τα τελευταία δύο χρόνια, η έλλειψη βροχών έχει περιορίσει σημαντικά τα υδατικά αποθέματα των ταμιευτήρων που τροφοδοτούν την Αττική.

Η ΕΥΔΑΠ ενεργοποιεί ήδη συμπληρωματικές πηγές, όπως προβλέπεται στον προγραμματισμό της.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΣΚΑΙ στις δορυφορικές εικόνες που ανέλυσε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, στις 12 Ιουλίου 2023 και αποτυπώνονται σε χάρτες, η καλυμμένη με νερό έκταση της τεχνητής λίμνης, ανερχόταν σε 16,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έναν χρόνο μετά, στις 16 Ιουλίου 2024, μειώθηκε σε 12,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα.