ΜΟΛΙΣ ΤΟ ΜΑΘΑΜΕ: Βρέθηκε νεκρoς ο Νίκος Παπαδόπουλος – Είχε όλη την ζωή μπροστά του
Διαφ.
Ο Νίκος Παπαδόπουλος, διδάκτωρ Αστροφυσικής του ΑΠΘ, σεναριογράφος και δημιουργός του αγαπημένου project Plasticobilism, με τα playmobil, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 46 ετών.
Ο Νίκος Παπαδόπουλος εκφραζόταν με τα playmobil των παιδιών του
Χρησιμοποιώντας τα πλαστικά παιχνίδια playmobil των παιδιών του, έκανε ευφάνταστες συνθέσεις-απεικονίσεις της Ελλάδας της κρίσης και της αντίστασης και όπως υπογράμμιζε «χρησιμοποιώ ένα σύμβολο της αθωότητάς μας για να μιλήσω για όλα τα απάνθρωπα και σκληρά που συμβαίνουν γύρω μας».
Ως Plasticobilism συστήθηκε στο διαδίκτυο, έγινε viral, διεκδίκησε το μήνυμα και όπως επισήμαινε στο ιστολόγιο του: «Ευτυχής πατέρας, δυστυχής Έλληνας. Δεν βλέπω καμιά θυσία μου να πιάνει τόπο, εκτός ίσως απ’ αυτές που έκανα για να αγοράσω Playmobil στον γιο μου. Με σήκωσαν απ’ τον καναπέ και δεν εννοώ μόνο για να παίξω μαζί του…».
Ο Νίκος Παπαδόπουλος μίλησε για τη μάχη-χρέος ενάντια στις δυνάμεις καταστολής, το ρατσισμό, τις αντιμεταναστευτικές τσιρίδες και τον αναδυόμενο συστημικό φασισμό χρησιμοποιώντας παιχνίδια.
«Δανειζόταν» τα παιχνίδια του ανήλικου γιου του, δημιουργώντας συνθέσεις με έντονο πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα, επενδύοντας στην «ιδεολογία της πλαστικής σάτιρας». Τα πλαστικά ανθρωπάκια ήταν εργαλείο για κάλεσμα σε αφύπνιση ενάντια στα πολλαπλά αυγά του φιδιού.
Άνθρωποι σκλαβωμένοι στα ΑΤΜ, Χρυσή Αυγή έτοιμη να εκμεταλλευτεί τη δυσαρέσκεια, τουρίστες κάτω από τον ήλιο με πρόσφυγες τριγύρω, χρησιμοποίησε τα παιχνίδια για να ξαναδιηγηθεί την ευρωπαϊκή ανθρωπιστική κρίση.
Μιλώντας στον “The Guardian”, τον Οκτώβριο του 2015, ο Νίκος Παπαδόπουλος μίλησε για το πώς ξεκίνησαν όλα.
Έπαιζε με τον μεγάλο του γιο, Γιάννη-Μάριο και όπως εξήγησε «προσποιούμασταν ότι πηγαίναμε για ύπνο χρησιμοποιώντας το Playmobil – και μου έδωσε την ιδέα να αναδημιουργήσω σκηνές όχι μόνο για τη ζωή στο σπίτι, αλλά για ολόκληρη την κοινωνία».
Από τότε, αφοσιώθηκε στο εγχείρημα του και ξόδεψε περίπου 900 ευρώ στα παιχνίδια, προκειμένου να δημιουργήσει δεκάδες συνθέσεις στο στούντιο του σαλονιού του και μετά τα αναρτούσε στο ιστολόγιο του.
Το πρώτο του έργο ήταν για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25 Νοεμβρίου), όπου δείχνει μια γυναίκα με μαύρα μάτια. «Όταν είδα αυτή τη φωτογραφία, ένιωσα ανατριχίλα», σημείωσε.
Στη συνέχεια ο Νίκος Παπαδόπουλος επικεντρώθηκε στην προσφυγική κρίση και σ’ ένα έργο, μια στριμωγμένη βάρκα πλέει στον ωκεανό, ενώ μια μητέρα κοιτάζει ένα νεαρό αγόρι – κάτι που θυμίζει τον τρίχρονο Σύριο πρόσφυγα Aylan Kurdi, του οποίου το σώμα ξεβράστηκε στην ακτογραμμή της Τουρκίας.
«Με αυτή τη φωτογραφία ήθελα να υπενθυμίσω στους ανθρώπους ότι δεν υπάρχουν παράνομοι μετανάστες – μόνο μετανάστες», ανέφερε.
Σε μια άλλη εικόνα, μια σκηνή στην παραλία (βασισμένη σε πραγματική φωτογραφία που είδε στις ειδήσεις) δείχνει τουρίστες στο νησί της Κω καθώς πρόσφυγες φτάνουν με βάρκα.
«Στην πραγματική φωτογραφία, η μητέρα και ο γιος της ήρθαν από τη θάλασσα και μια γυναίκα ξαπλωμένη σε μια ξαπλώστρα γύρισε μακριά τους για να αποφύγει τους πρόσφυγες να της χαλάσουν τις διακοπές» είχε τονίσει.
Στην εκδοχή του, μια μητέρα με κόκκινη μπούρκα μεταφέρει ένα παιδί στην ακτή – ενώ μια γυναίκα που κάνει ηλιοθεραπεία με πουά μπικίνι σηκώνει τα γυαλιά ηλίου της για να δει από κοντά.
«Είναι ένα μήνυμα προς αυτούς που νοιάζονται μόνο για τον εαυτό τους και δεν δίνουν δεκάρα στους ανθρώπους που υποφέρουν από τον πόλεμο, ενώ κατά ειρωνικό τρόπο, το μόνο πράγμα που θέλουν είναι μια ασφαλέστερη και καλύτερη ζωή για αυτούς και τα παιδιά τους» είχε πει ο Νίκος Παπαδόπουλος.
Ο Παπαδόπουλος μίλησε για την ελληνική χρηματοπιστωτική κρίση, με ένα μηχάνημα ΑΤΜ να σέρνει έναν πελάτη τράπεζας μαζί με μια αλυσίδα -ήταν τότε που τα τραπεζικά μηχανήματα μας επέτρεπαν ανάληψη μόνο 60 ευρώ τη φορά.
«Ήταν σαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να ήταν σκλάβοι των μηχανών – γι’ αυτό ονόμασα αυτή τη φωτογραφία “Σκύλα του ATM”. Η ουσία είναι: να φοβάστε τους άδειους ανθρώπους αντί για τα άδεια ΑΤΜ», συμπλήρωσε.
Σε άλλη σύνθεση του, απεικόνισε τη γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ με καπέλο Βίκινγκ να κρατά δύο Έλληνες πολιτικούς με λουριά, που τρώνε και οι δύο ευρώ από μπολ σκύλου.
«Αυτό που συμβαίνει στη χώρα μου έχει στερήσει από τους ανθρώπους την ελπίδα, την αισιοδοξία και το χαμόγελό τους – τρία πράγματα που είναι συνυφασμένα με τον ελληνικό λαό. Αισθάνομαι ότι δεν υπάρχει αξιοπρέπεια ή υπερηφάνεια στη χώρα μου, δεν υπάρχει ανεξαρτησία ή δικαιοσύνη», έλεγε.
Τα πιο αμφιλεγόμενα κομμάτια που έχει φτιάξει, απεικονίζουν έναν οπαδό της ακροδεξιάς Χρυσής Αυγής, να επιτίθεται σε έναν εγκέφαλο. «Δεν μπορούν να διαχειριστούν τις δημοκρατικές εκφράσεις», είχε υπογραμμίσει.
Ο στόχος του Παπαδόπουλου ήταν τριπλός, σημείωσε ο “The Guardian” στο πορτρέτο του δημιουργού, να είμαστε αστείοι, να ασκούμε κριτική στην κυβέρνηση και να δείξουμε τις συνέπειες των πράξεών μας.
«Όσο πιστεύουμε ότι μόνο οι πολιτικοί ευθύνονται για τη δυστυχία μας, τίποτα δεν θα αλλάξει», είχε εξηγήσει.
Η επιλογή του να χρησιμοποιήσει τα παιχνίδια ως σύμβολα έφερε αντιδράσεις από την εταιρεία της Playmobil.
Η γερμανική εταιρεία έκλεισε το πρώτο του fansite «με την αιτιολογία της παραβίασης εμπορικού σήματος και της ‘πολιτικής’ χρήσης των προϊόντων της», εξήγησε ο Παπαδόπουλος. Όταν ξεκίνησε ένα νέο ιστότοπο, τον προειδοποίησαν ότι το ίδιο θα συνέβαινε αν δεν αφαιρούσε το πολιτικό περιεχόμενο.
Μετά από διαπραγματεύσεις, ο Νίκος Παπαδόπουλος κατάφερε να κρατήσει το ιστολόγιο του ενεργό, φιλοξενώντας μια δήλωση αποποίησης ευθύνης με τη διευκρίνηση ότι οι φωτογραφίες του «δεν ανήκουν, δεν λειτουργούν, δεν χρηματοδοτούνται ή δεν εξουσιοδοτούνται από την Playmobil».
«Θα έπρεπε να έχω το δικαίωμα να χρησιμοποιώ ένα παιχνίδι που αγόρασα με όποιον τρόπο μου αρέσει χωρίς λογοκρισία. Διαφορετικά είναι σαν να σου απαγορεύει ο εφευρέτης του στυλό να γράφεις. Μια φιγούρα Playmobil συμβολίζει κάτι αγνό και αθώο. Όταν βάζω αυτό το αθώο αντικείμενο σε μια σκληρή ανθρώπινη σκηνή, θέλω να υπενθυμίσω στους ανθρώπους αυτό το συναίσθημα που είχαμε ως παιδιά, το συναίσθημα που χάσαμε εντελώς. Τα παιδιά μου δεν το έχουν χάσει – και ελπίζω ότι όταν έρθει η ώρα να καταλάβουν την πραγματικότητα, η πραγματικότητα θα είναι πιο ανθρώπινη» είχε επισημάνει.
Η πρωτοβουλία του έγινε viral, οι συνθέσεις του αναπαράχθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα έργα του φιλοξενήθηκαν στο Πόρτσμουθ της Αγγλίας.
Μιλώντας στο ΑΠΕ, ο Νίκος Παπαδόπουλος εξήγησε γιατί αποφάσισε να μιλήσει για την προσφυγική κρίση, στήνοντας παιδικές φιγούρες σε βάρκες που βουλιάζουν και σε καταυλισμούς και να απαθανατίσει μικροσκοπικά, πλαστικά ανθρωπάκια ως νεκρούς «αγγέλους» στον υγρό τάφο ενός απάνθρωπου Αιγαίου.
«Μέσα από τα έργα μου θέλω να ευαισθητοποιήσω τον κόσμο από πολλές απόψεις, να μιλήσω για την αποδοχή και την αλληλεγγύη που πρέπει να δείξουμε σε πρόσφυγες και μετανάστες και να καταγγείλω ρατσιστικές και υποκριτικές συμπεριφορές. Ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στους πρόσφυγες, δείχνει το ποιοι πραγματικά είμαστε ενώ θα μπορούσαμε, πολύ εύκολα, να είμαστε στη θέση τους» είχε σημειώσει.
Πιστεύοντας ό,τι είχε πει ο Πικάσο, ότι «η τέχνη δεν διακοσμεί, ανατρέπει», επέλεξε ένα αντικείμενο που εκφράζει την παιδική αθωότητα, για να σοκάρει με την οπτική του και την τοποθέτηση της φιγούρας σε σκληρές εικόνες μιας ενήλικης πραγματικότητας.
Τα πρώτα του εργαλεία τα δανείστηκε από τον γιο του, όταν και προσπάθησε να αναπαραστήσει τον τρόπο που κοιμόταν η τριμελής οικογένεια σε ένα κρεββάτι.
«Από κει και πέρα, μου γεννήθηκε η ιδέα να χρησιμοποιώ τις φιγούρες για να κάνω τα δικά μου σχόλια σ΄αυτά που πρωτίστως με εξοργίζουν, σε ότι μου κάνει εντύπωση αλλά και σε ότι μου προκαλεί θαυμασμό. Όταν βλέπω, διαβάζω ή ακούω κάτι και θέλω να σχολιάσω, στήνω τις φιγούρες με τον τρόπο που θέλω να εκφραστώ και τα φωτογραφίζω. Αυτό μπορεί να μου πάρει από μισή έως 2 ώρες, ανάλογα με τη δυσκολία μετατροπής της σκέψης μου σε εικόνα» είχε αναφέρει ο πατέρας δύο αγοριών.
Για τον Νίκο Παπαδόπουλο το μήνυμα ήταν και θα είναι πάντα «Αλληλεγγύη σε αυτούς που έχουν ανάγκη».
Ήταν ο κεντρικός σεναριογράφος των σειρών “Big Bang”, “LAPD” και “Η Φαμίλια”, ενώ έχει γράψει επεισόδια για πάνω από 10 σειρές που προβλήθηκαν στο Mega και τον ΑΝΤ1.
Το 2019, ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με την Πλεύση Ελευθερίας, ενώ ήταν μέλος της δημοτικής κίνησης «Ανυπακοή στις γειτονιές Αμπελοκήπων-Μενεμένης».
Η κηδεία του έγινε σήμερα, Τρίτη, στις 12:00 το μεσημέρι, στον Ιερό ναό Ζωοδόχου Πηγής, στη γειτονιά του, στους Αμπελόκηπους, Θεσσαλονίκης.
Βαθιά θλίψη προκαλεί η απώλεια του ταλαντούχου και κοινωνικά ενεργού καλλιτέχνη Νίκου Παπαδόπουλου Plasticobilism σε ηλικία μόλις 46 ετών που απεικόνισε την Ελλάδα της κρίσης και της αντίστασης με μοναδικό και πρωτότυπο τρόπο https://t.co/bYDNlxkiEypic.twitter.com/JFI5FYrQcR
Όλοι παίξαμε αλλά κανείς δεν ρώτησε: Η άγνωστη ιστορία που οδήγησε τα Playmobil να μην έχουν μύτες
Playmobil: Στο πλαίσιο της Έκθεσης Παιχνιδιών της Νυρεμβέργης, τρεις ασυνήθιστοι επισκέπτες – ένας Ινδιάνος, ένας οικοδόμος και ένας πρίγκιπας, καταφθάνουν για την πρώτη τους παρουσία. Τα μικρά πλαστικά ανθρωπάκια τους, με ύψος μόλις 7,5 εκατοστά, μπορεί να μην κεντρίζουν την προσοχή εκείνη τη στιγμή, όμως οι επόμενοι μήνες και χρόνια θα αποδείξουν ότι αυτά τα παιχνίδια θα γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής φαντασίας.
Η αρχή της ιστορίας
Όμως, η πραγματική αφήγηση της ιστορίας των Playmobil ξεπερνά κατά πολύ τα περιστασιακά γεγονότα της Νυρεμβέργης. Το 1876, στην Βαυαρία, ξεκινά μια επιχείρηση ειδικευμένη στην παραγωγή περίτεχνων κλειδαριών και αξεσουάρ για φέρετρα. Καθώς τα χρόνια πέρασαν, η εταιρεία μεταβιβάστηκε από γενιά σε γενιά, διευρύνοντας τη γκάμα των προϊόντων της και προσθέτοντας μεταξύ άλλων μεταλλικούς κουμπαράδες, τηλέφωνα και ταμειακές μηχανές που εμπορεύτηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η επανάσταση του Brandstaetter
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο Horst Brandstaetter, μόλις 19 ετών, εισέρχεται στην οικογενειακή επιχείρηση, παρά την κυριαρχία των δύο θείων του. Με ένα ανήσυχο πνεύμα, ωθεί την εταιρεία προς νέες αγορές και σε ηλικία μόλις 21 ετών καταφέρνει να αποκτήσει τον έλεγχο της. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών, προσαρμόζει συνεχώς την εταιρική πολιτική στις εξελίξεις της εποχής και αντλεί έμπνευση από την αμερικανική αγορά.
Η γέννηση των Playmobil
Σε μια κρίσιμη στιγμή, κατά τη δεκαετία του ’70, η πετρελαϊκή κρίση καθιστά το πλαστικό υλικό ακριβό και δύσκολα προσβάσιμο. Ο Brandstaetter συνειδητοποιεί την ανάγκη για αλλαγή και αναθέτει στον βασικό σχεδιαστή του, τον Hans Beck, να δημιουργήσει ένα νέο είδος παιχνιδιών που θα είναι οικονομικά προσιτά.
Μαζί, δημιουργούν τα Playmobil όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. Τα μικρά πλαστικά ανθρωπάκια, με τα χαρούμενα πρόσωπα, σχεδιάζονται έτσι ώστε να προσφέρουν τη μέγιστη δυνατή διασκέδαση με την ελάχιστη ποσότητα πλαστικού.
Ο Beck προσαρμόζει την κλίμακα των ανθρωπακίων σε 1:24, καθιστώντας τα ιδανικά για τα μικρά παιδικά χέρια. Τα παιδιά υιοθετούν αμέσως αυτές τις μικρές φιγούρες, δημιουργώντας μικρές ιστορίες γύρω από αυτές.
Γιατί δεν έχουν μύτη;
Ο σχεδιαστής εμπνέεται από τις ζωγραφιές των παιδιών, παρατηρώντας τον τρόπο που ζωγραφίζουν τα πρόσωπα χωρίς μύτη. Με αυτή την έμπνευση, τα Playmobil γεννιούνται, ενώ ο Brandstaetter βρίσκει έναν θησαυρό στα χέρια του.
Παρότι τα Playmobil ποτέ δεν κατάφεραν να φτάσουν τη δημοτικότητα των Lego, αποτελούν μια σημαντική κληρονομιά. Η εταιρεία έχει παράγει περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια Playmobil, αντιπροσωπεύοντας τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες που συνδυάζουν την ποιότητα και το design, αποτελώντας έτσι τον πυρήνα της γερμανικής οικονομίας.
Ο Brandstaetter παρέδωσε τη διοίκηση της Playmobil το 2000, ωστόσο συνέχισε να επισκέπτεται καθημερινά τα γραφεία μέχρι τον θάνατό του τον Ιούνιο του 2015, σε ηλικία 81 ετών. Πριν από τον θάνατό του, το περιοδικό Forbes εκτιμούσε την προσωπική του περιουσία στα 1,2 δισ. δολάρια.
