Έχτισε μια “αυτοκρατορία”: Ο δαιμόνιος Έλληνας μετανάστης που θησαύρισε στην Αργεντινή με το γλυκό που ξεπουλάει
Στην Αργεντινή βρίσκεται ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα brand της Λατινικής Αμερικής, το οποίο ανήκει μία ελληνική οικογένεια.
Το Mantecol, το διάσημο εθνικό επιδόρπιο της Αργεντινής με ελληνική πινελιά, οφείλει τη δημιουργία του στην ευρηματικότητα και τη γνώση ενός ανθρώπου που άφησε το χωριό του στη Χίο, στην Ελλάδα, για να αναζητήσει την τύχη του σε μια ξένη χώρα. Ο Μιχάλης ή Μιγκέλ Γεωργαλός, γεννημένος το 1915, ήταν ο μεγαλύτερος από τα πέντε αδέρφια. Έφυγε από τη Χίο στις ταραγμένες στιγμές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ταξιδεύοντας αρχικά στην Πολωνία όπου έμαθε την τέχνη του χαλβά από τον θείο του ζαχαροπλάστη. Φεύγοντας από τον πόλεμο, επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο για την Αργεντινή κατόπιν συμβουλής του θείου του, χωρίς να γνωρίζει καν τον προορισμό του.
Το μικρό ζαχαροπλαστείο στην Αργεντινή και ο χαλβάς που έγινε ανάρπαστος
Στην Αργεντινή, ο Γεωργαλός άνοιξε ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στην Κόρδοβα, όπου πειραματίστηκε με διάφορες συνταγές. Μια μέρα, ενώ έφτιαχνε χαλβά, πρόσθεσε στο μείγμα φυστικοβούτυρο, δημιουργώντας ένα νέο γλύκισμα που ήταν πιο απαλό και κρεμώδες από τον παραδοσιακό χαλβά. Αυτή η παραλλαγή έγινε επιτυχία και γεννήθηκε ο Mantecol.
Έφτασε εκεί, το 1939, χωρίς καν διαβατήριο. Αυτό όμως που είχε μαζί του ήταν μια συνταγή για χαλβά. Με την ελπίδα πως αυτό θα ήταν το «διαβατήριο» του προς την ευτυχία σε αυτόν το μακρινό τόπο που τον είχε στείλει η βαριά η μοίρα. Η αλληλεγγύη ήταν η σωτηρία του. Οι Έλληνες που βρισκόντουσαν ήδη στην Αργεντινή κατέβαιναν πάντα στο λιμάνι του Μπουένος Άιρες για να δουν αν τυχόν αποβιβάζονταν από τα πλοία, άνθρωποι από την πατρίδα. Ένας εξ αυτών (που περίμεναν) ήταν ο Μιχάλης Ορφανός. Θα τον φιλοξενήσει, ενώ προϊόντος του χρόνου θα γινόταν κάτι σαν δεύτερος πατέρας για τον Γεώργαλο.
Η γέννηση της ιδέας
Αυτός προσπάθησε με τη μία να βρει τρόπο να αρχίσει να παρασκευάζει χαλβά. Μόνο που υπήρχε ένα τεράστιο πρόβλημα. Στη νέα του πατρίδα δεν υπήρχε πουθενά σουσάμι, ήτοι το συστατικό για το ταχίνι. Δεν το έβαλε κάτω. Είδε πως στην Αργεντινή υπήρχαν εν αφθονία τα φιστίκια. Και αποφάσισε να πειραματιστεί με αυτά. Το αποτέλεσμα τον ενθουσίασε. Και όχι μόνο αυτόν. Το νέο προϊόν πήρε το όνομα Mantecol, από τη λέξη «Manteca» που σημαίνει βούτυρο στα ισπανικά. Ο θρύλος λέει πως μια γειτόνισσα ήταν η νονός. Αυτή συνήθιζε να (του) λέει πως τo προϊόν έμοιαζε με ψωμάκι βουτύρου.
Με το που τελείωσε ο πόλεμος, ο Γεωργάλος κατάφερε επιτέλους να μάθει τι είχε γίνει η οικογένεια του – κάθε μέρα αυτό προσπαθούσε. Με το που πληροφορήθηκε πως ήταν όλοι ζωντανοί, πλημμύρισε από ευτυχία. Και έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να φέρει στην Αργεντινή τους δικούς του ανθρώπους. Αργά αλλά σταθερά, ο ένας μετά τον άλλον, τα αδέλφια του, Σοφοκλής, Τιμολέων, Κωνσταντίνος και Οδυσσέας έφτασαν στο Μπουένος Άιρες. Τους ακολούθησαν σύντομα ξαδέλφια, άλλοι συγγενείς καθώς και μερικοί συγχωριανοί! Ο ένας άνοιξε το δρόμο στους πολλούς.
Η επιχείρηση στην Αργεντινή γιγαντώνεται
Σχεδόν άπαντες ασχολήθηκαν με την επιχείρηση. Η οποία ολοένα γιγαντωνόταν. Υπό το όνομα “Georgalos Hermanos” («Τα αδέλφια Γεωργάλου») το οποίο αντικατέστησε το αρχικό “La Greco Argentina” (Ο Ελληνοαργεντινός). Δεν ήταν μόνος πια. Ήταν πολλοί. Όχι αφεντικό – υπάλληλοι. Αλλά συνέταιροι, μέτοχοι. Μια οικογένεια. Μεγάλη, δεμένη. Τρία χρόνια μετά την άφιξή του, ο Έλληνας μετανάστης γνώρισε τη Μαρκέλα, με την οποία παντρεύτηκαν και αγαπήθηκαν βαθιά. Η Αργεντινή σύζυγος, όχι μόνο έμαθε ελληνικά, αλλά και πώς να φτιάχνει ελληνικά φαγητά. Οι δυο τους θα μεγάλωναν με ζεστασιά τα τρία τους παιδιά. Μαρία, Κλεοπάτρα και Γιάννη.
Στα 50s, η έδρα της Georgalos Hermanos μεταφέρθηκε στην Κόρδοβα, καθώς το 98% της παραγωγής φιστικιού της Αργεντινής βρίσκεται εκεί. Παράλληλα, ξεκίνησε η παραγωγή επιπλέον προϊόντων. Σοκολάτες, γλυκίσματα… Σχεδόν ό,τι έβγαζαν, γινόταν ανάρπαστο. Με το Mantecol πάντα ως κορωνίδα. Η τεράστια επιτυχία του οποίου είχε σίγουρα, πρώτα από όλα, να κάνει με τη γεύση, τα θρεπτικά στοιχεία του. Αλλά και με την εμπνευσμένη διαφημιστική καμπάνια, έξω από σχολεία ή με τη βοήθεια ενός διάσημου καρτουνίστα στη χώρα, του Μανουέλ Γκαρσία Φερέ.
Η κρίση και οι έξυπνες κινήσεις της εταιρίας
Η Georgalos Hermanos, η οικογενειακή εταιρεία στην Αργεντινή, αντιμετώπισε σοβαρές προκλήσεις κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2001, που έθεσε σε κίνδυνο την επιβίωσή της. Για να παραμείνει στη ζωή, η εταιρεία έπρεπε να πουλήσει τη Mantecol, η οποία αποτελούσε το 35% του τζίρου της, στην γνωστή Cadbury. Ωστόσο, το επιχειρηματικό πνεύμα της οικογένειας δεν πέθανε ποτέ. Το 2009, λάνσαρε ένα παρόμοιο προϊόν με το όνομα Nucrem, το οποίο γρήγορα κέρδισε μερίδιο αγοράς 30% και αύξησε τα κέρδη της εταιρείας.
Μετά από δυσκολίες, η εταιρεία άρχισε να ανθίζει για άλλη μια φορά. Το 2021, η οικογένεια κατάφερε να διεκδικήσει ξανά τον Mantecol από τη Mondelez, η οποία στο μεταξύ είχε αποκτήσει την Cadbury. Αυτό ήταν ένα σημαντικό επίτευγμα και μια στιγμή δικαίωσης για την οικογένεια.
Δυστυχώς, ο Οδυσσέας, ο τελευταίος από τους αδερφούς Γεωργάλου, είχε φύγει από τη ζωή τον προηγούμενο χρόνο σε ηλικία 91 ετών. Ωστόσο, η οικογένεια ήταν περήφανη για το γεγονός ότι πολλοί απόγονοί τους εξακολουθούν να εργάζονται στην εταιρεία, η οποία συνεχίζει να επεκτείνεται διεθνώς με νέες επιλογές όπως δημητριακά και πιο υγιεινά προϊόντα. Η κληρονομιά, η παράδοση και το επιχειρηματικό DNA της εταιρείας παραμένουν πηγή δύναμης και έμπνευσης για την οικογένεια.
Η επίσκεψη στα πάτρια εδάφη
Σε προηγούμενη συνέντευξή της στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η Κλεοπάτρα, η κόρη του Μιχάλη Γεωργάλου, μοιράστηκε την εμπειρία της από το μεγάλωμα με την ελληνική εκπαίδευση και τη σημασία των οικογενειακών ριζών. Τόνισε πώς ο πατέρας της αγαπούσε τη χώρα του και φρόντισε να εμφυσήσει την ίδια αγάπη στα παιδιά του. Κάποια στιγμή, προσπάθησε ακόμη και να τους επαναπατρίσει και να τους βάλει σχολείο στην Ελλάδα, αλλά το πείραμα κράτησε μόνο εννέα μήνες πριν επιστρέψουν ξανά στην Αργεντινή.
Μια ιδιαίτερη επίσκεψη που η Κλεοπάτρα δεν ξέχασε ποτέ ήταν αυτή που διοργάνωσε ο αείμνηστος αδερφός της Γιάννης, λίγο πριν πεθάνει. “Όταν ήταν άρρωστος, ο αδελφός μου μας ζήτησε να πάμε ως τρεις οικογένειες στο νησί μας με όλα τα παιδιά μας. 33 από εμάς πήγαμε, όλοι μαζί, στη Χίο, τέσσερις μήνες πριν πεθάνει. “Θέλω τα παιδιά μας να έχουν αυτό το μέρος όπως μια «σφραγίδα» μέσα τους, και θέλω να πάμε όλοι μαζί», μας είπε και σεβαστήκαμε την επιθυμία του», μοιράστηκε η Κλεοπάτρα.
Ως θεματοφύλακας του ονόματος που άφησε ο Μιχάλης Γεώργαλος, η Κλεοπάτρα αγαπά τις αναμνήσεις της ελληνικής κληρονομιάς της οικογένειάς της και τις αξίες που της μεταδόθηκαν. Ο Μιχάλης Γεωργαλός ήταν γνωστός για τη συνεισφορά του στη βιομηχανία γλυκών στην Αργεντινή, χαρίζοντας του το παρατσούκλι «ο Έλληνας που γλύκανε την Αργεντινή». Η κληρονομιά του ζει μέσα από την οικογένειά του και τη συνεχή αγάπη τους για τις ελληνικές τους ρίζες.