Σήμα κινδύνου για το νερό σε Αττική και νησιά: Αυτό που φοβόταν οι Αθηναίοι είναι προ των πυλών

Το νερό νεράκι θα πουν οι κάτοικοι στην Αθήνα και σε ορισμένα νησιά, αφού λόγω της ξηρασίας, δεν αποκλείεται να ακολουθήσει λειψυδρία.

Ειδικότερα, μετά την Κολομβία, η Ελλάδα έρχεται φέτος αντιμέτωπη με συνθήκες έντονης ξηρασίας και με μια σοβαρή λειψυδρία να βρίσκεται προ των πυλών.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις αυξανόμενες τουριστικές πιέσεις, από τις περιορισμένες βροχοπτώσεις της φετινής χρονιάς, τις υψηλές θερμοκρασίες και τη μικρή χιονοκάλυψη.

Στα τέλη Μαΐου, το 100% της ελληνικής επικράτειας χαρακτηριζόταν από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ως «σε κατάσταση προειδοποίησης», ενώ τμήματά της ήταν «σε κατάσταση συναγερμού».

Αυτή τη στιγμή, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, η τεχνητή λίμνη του Μόρνου, από την οποία υδροδοτείται η Αττική, εμφανίζεται συρρικνωμένη κατά 15-20%,συγκριτικά με τη μέση τιμή των τελευταίων 14 ετών.

Με βάση τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε το climatebook, στις 2 Ιουλίου 2023, η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν περίπου 16,5 km², ενώ στις 26 Ιουνίου 2024 υπολογίστηκε σε περίπου 12,8 km². Το ίδιο συμβαίνει με τα αποθέματα νερού στον Μόρνο, τα οποία είναι μειωμένα κατά 30% σε σχέση με πέρυσι.

Συνολικά τα αποθέματα των ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ σε ολόκληρη τη χώρα ήταν χθες σχεδόν 805 εκατ. κ.μ., ποσότητα μικρότερη κατά 24% σε σχέση με την αντίστοιχη μέρα του 2023 (περίπου 1.060 εκατ. κ.μ. νερού).

Έλλειψη νερού στη Λέρο

Πριν από λίγες μέρες, η Λέρος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για έναν μήνα εξαιτίας της λειψυδρίας, με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Όπως υπογράμμισε στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Λέρου, Τιμόθεος Κωττάκης «η μία μονάδα έχει τεθεί εκτός λειτουργίας από τον Οκτώβριο, ενώ η δεύτερη παράγει 11 κ.μ. νερό την ώρα, ενώ όταν λειτουργούσαν κανονικά είχαμε ημερήσια παραγωγή 2.000 κ.μ. Αναγκαστικά υπεραντλούμε τις γεωτρήσεις, οι οποίες λόγω της κλιματικής αλλαγής έχουν πολύ λίγο νερό και δεν επαρκούν – παλαιότερα αρκούσαν χωρίς να χρησιμοποιούμε τις αφαλατώσεις. Αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε θέμα. Ύστερα από καλή συνεργασία με τα υπουργεία Κλιματικής Αλλαγής και Νησιωτικής Πολιτικής, αλλά και με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση για τη συντήρηση των μονάδων αφαλάτωσης και για την αγορά μιας νέας, όμως ώσπου να γίνουν όλα αυτά υδροφόρο πλοίο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας θα φέρνει νερό στο νησί από τη Ρόδο. Αναζητούμε και δεύτερο πλοίο για να καλυφθούν οι ανάγκες».

Από την πλευρά του, ο αντιδήμαρχος Λευκάδας, Φίλιππο Σκληρό, επεσήμανε ότι το νησί αντιμετωπίζει φέτος σοβαρό κίνδυνο, καθώς η στάθμη του νερού στην κεντρική γεώτρηση έχει πέσει σε επίπεδα συναγερμού, λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας.

Διακοπές υδροδότησης ανακοινώθηκαν, λόγω της λειψυδρίας και στο Μεγανήσι, με την ανακοίνωση της Δημοτικής Αρχής να αναφέρει: «Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός, η μείωση των βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του χειμώνα και οι νωρίς αυξημένες θερμοκρασίες έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των υδάτινων αποθεμάτων. Πρόβλημα που πλέον αντιμετωπίζουμε και στη γεώτρηση της Βαυκερής, η οποία αποτελεί την κύρια πηγή υδροδότησης του Μεγανησίου».

Οξύ πρόβλημα με το νερό αντιμετωπίζει και η Χίος

Όπως σημείωσε στα “ΝΕΑ” ο Βασίλης Μυριαγκός, μέλος του ΔΣ της ΔΕΥΑ Χίου, «η φετινή χρονιά είναι χειρότερη από πέρυσι. Αν συνεχιστεί έτσι, δεν ξέρω τι θα γίνει το 2025. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη Νότια Χίο, όπου βρίσκονται και τα χωριά της μαστίχας. Εκεί, στο φράγμα του Κατράρη, φέτος δεν μπήκε ούτε ένα λίτρο νερό. Ως το τέλος του καλοκαιρού το νερό θα έχει τελειώσει και θα έχουμε σοβαρό θέμα. Πρόβλημα εντοπίζεται, επίσης, στο Βροντάδος και στην περιοχή των Καμποχωρίων, όπου το νερό των γεωτρήσεων είναι πολύ λίγο και κακής ποιότητας. Και όλα αυτά ενώ η Χίος το καλοκαίρι υπερτριπλασιάζει τον πληθυσμό της φτάνοντας τους 150.000 κατοίκους».

Όπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, η φετινή χρονιά ήταν πολύ κακή από πλευράς βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων για την Ελλάδα. Και ήταν η δεύτερη συνεχόμενη κακή χρονιά. Σε κάποιες περιοχές, συμπεριλαμβανόμενης της Αθήνας, οι βροχές ήταν μειωμένες ακόμη και στο μισό.

«Τη φετινή υδρολογική περίοδο, σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας με εξαίρεση τη Δυτική Μακεδονία και την Ηπειρο, είχαμε περιορισμένες βροχοπτώσεις, ειδικά στις Κυκλάδες και στην Ανατολική Κρήτη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις Μοίρες Ηρακλείου οι βροχοπτώσεις ήταν ίσες με το 40% της μέσης τιμής για τη δεκαετία 2010-19, στη Νεμέα και στον Πύργο ίσες με το 50%, στη Θεσσαλονίκη στο 52%, στον Αγιο Νικόλαο Κρήτης στο 55%, στην Αθήνα στο 57%, στην Τήνο στο 65%. Για τα νησιά όπου ούτως ή άλλως οι βροχοπτώσεις είναι λίγες, μια κακή χρονιά προκαλεί σίγουρα πρόβλημα, ενώ αρνητικό ρόλο παίζει και η χαμηλή χιονοκάλυψη που είχαμε φέτος στην Ελλάδα», κατέληξε ο ίδιος.

17 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας

17 Ιουνίου: Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών καθιέρωσε στις 17 Ιουνίου την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας. Αφορμή ήταν το γεγονός ότι η ξηρασία και η ερημοποίηση παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις για την εμφάνιση των συγκεκριμένων προβλημάτων. Σκοπός του ΟΗΕ είναι η ανάδειξη των προαναφερθέντων προβλημάτων. Επίσης, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών στοχεύει και στον περιορισμό, αλλά και στην εξάλειψη των συγκεκριμένων προβλημάτων.

Αναλυτικά:

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας: Ο ορισμός της ερημοποίησης

Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν την έννοια της ερημοποίησης. Τι είναι λοιπόν η ερημοποίηση; Ερημοποίηση ονομάζεται το φαινόμενο της υποβάθμισης της παραγωγικής ικανότητας των εδαφών. Δηλαδή, της γονιμότητάς τους και της σταδιακής απώλειας της ικανότητας ανασύστασης του εδάφους. Η απώλεια εδάφους οδηγεί στην αδυναμία της γης να απορροφήσει το νερό της βροχής, το οποίο ρέοντας ορμητικά παρασύρει ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες χώματος, προκαλώντας το φαινόμενο της διάβρωσης των εδαφών.

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας: Τι συμβαίνει στην Ελλάδα με το παγκόσμιο φαινόμενο

Το παγκόσμιο φαινόμενο της ερημοποίησης δεν θα μπορούσε να μην απειλεί και την Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνες, το 30% των εδαφών της Ελλάδας δέχεται άμεση απειλή για εφαρμογή του φαινομένου της ερημοποίησης. Από εκεί και πέρα το 35% διατρέχει κίνδυνο, αλλά μέτριας κλίμακας. Είναι γνωστό πως οι περιοχές με ξηρό κλίμα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ερημοποίηση. Όσον αφορά την Ελλάδα, οι περιοχές που κινδυνεύουν είναι η ανατολική Στερεά Ελλάδα, η Θεσσαλία, η Εύβοια, τα νησιά του Αιγαίου, η ανατολική Πελοπόννησος, και η Μακεδονία.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής, Δημήτρης Συλλούρης, μίλησε κατά τη διάρκεια της ολομέλειας της Κυπριακής Βουλής. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας, ο Δημήτρης Συλλούρης αναφέρθηκε στις κλιματολογικές αλλαγές. Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής δεν παρέλειψε να τονίσει και τις επιπτώσεις που μπορεί αυτές να έχουν. Ο Δημήτρης Συλλούρης επεσήμανε πως είναι απαραίτητη η λήψη μέτρων. Ο λόγος φυσικά είναι ο περιορισμός της επέκτασης του προβλήματος της κλιματολογικής αλλαγής. Αναλυτικότερα: «Βρισκόμαστε δυστυχώς μπροστά σε φαινόμενα, τα οποία εξελίσσονται συνεχώς, γι’ αυτό και ως Βουλή δηλώνουμε ότι η λήψη μέτρων που θα αποτρέψουν την περαιτέρω επέκτασή τους και τους κινδύνους που ελλοχεύουν, τόσο για την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα όσο και για τις εθνικές οικονομίες, καθίσταται εξαιρετικά επείγουσα»